"W 1954 roku - gdy byłem na kursie sterników - pan Kocikowski kreślił przed nami kolorową przyszłość. " - tak napisał kpt. ż.ś. Władysław Stypczyński wspominając sny o potędze żeglugi śródlądowej w Polsce.

Tytuł dość przewrotny, ale do naszego tańca pasuje jak ulał. Wytłumaczenie jest bardzo proste. Aby towarowa i pasażerska żegluga śródlądowa mogła być uprawiana muszą być spełnione cztery warunki, a mianowicie: musi być droga wodna, musi być tabor śródlądowy, musi być kadra pracownicza i rzecz zasadnicza – towar do przewiezienia. Brak jedenego z czterech czynników powoduje, że idea transportu śródlądowego zaczyna się walić.

Podstawowym osiągnięciem zorganizowanej w czerwcu we Wrocławiu konferencji naukowej "Rola transportu wodnego śródlądowego w rozwoju regionów zjednoczonej Europy" okazała sie mozliwość utworzenia stowarzyszenia pod nazwą "Partnerstwo dla żeglugi" zrzeszającego niemal wszystkie "żeglugowe" kraje w dorzeczach Łaby, Odry, Renu i Dunaju.

Do połowy XX wieku Łaba i Odra były najważniejszymi drogami transportu wodnego w Europie Środkowej. Po Łabie, ponad 20.000 statków transportowało do 18 mln ton towarów rocznie. Odrą przewożono około 12 mln ton ładunku między śląskim zagłębiem przemysłowym, Berlinem i Bałtykiem. Dziś wysokość przewozów osiąga ledwie jedną piątą tej wartości. Transport Łabą na dłuższych odcinkach wynosi jedną dziesiątą wcześniejszej ilości. Spadek został spowodowany przede wszystkim względami politycznymi.

W wielu opracowaniach, dotyczących dostosowania do żeglugi polskich rzek o znaczeniu transportowym pojawia się zamysł budowania kilkudziesięciu stopni wodnych (np. na Odrze od Malczyc do Szczecina). Zapomina się o tym, że odpowiednio przeprowadzona zabudowa regulacyjna w postaci tam poprzecznych i podłużnych znakomicie poprawia warunki hydrologiczno nawigacyjne - w tym przede wszystkim spowolnienie nurtu i osadzanie rumowiska w polach międzyostrogowych zamiast w korycie.

Cały świat stoi obecnie przed poważnymi ograniczeniami rozwoju. Są to: woda, energia oraz żywność. Każde z tych ograniczeń ma swoją specyfikę. Jednak trzeba uzmysłowić sobie, że woda jest niezbędna nie tylko do życia wszystkich organizmów i roślin, ale także konieczna przy wytwarzaniu żywności i w wielu procesach energetycznych. W różnych krajach i w różnych regionach naszego globu problemy te występują z różnym nasileniem.

Bieżący temat nazwałem przewrotnie "Odgrzewaniem kotletów", bo na pewno taki będzie miał smak dla stałych czytelników, ale dla nowicjuszy może okazać się pożywną porcją wiedzy. Aktualne wydarzenia z kręgów "wodopochodnych" przypominają po wielokroć odgrzewane kotlety – jeszcze smaczne, ale już skutkują zgagą.

Sens dostosowania Odrzańskiej Drogi Wodnej, czyli najważniejszego polskiego szlaku transportowego śródlądowymi drogami wodnymi do standardów europejskich, (do co najmniej IV klasy żeglowności) jest bezdyskusyjny.

Opracowania i publikacje prof. Michalskiego związane z aktualną sytuacją dróg wodnych śródlądowych i żeglugi, cechuje rzetelność i rzadka staranność. Autor zwalcza w nich bałamutne informacje o żegludze śródlądowej, głoszone przez naszych wspólnych adwersarzy spod znaku „green”. Prof. Michalski był uczestnikiem kolejnych ekspedycji wodniackich Ligi Morskiej i Rzecznej pod nazwą „Wiślany Flis do Gdańska” w latach 1995-2000, promujących rewitalizację rzecznych szlaków żeglownych.

Znacznie już rzadziej stykam się z wzajemnym przeciwstawianiem turystyki wodnej i żeglugi profesjonalnej. Ja sam nie traktuję turystyki wodnej jako samodzielnego zjawiska, lecz widzę jej związki między innymi, szczególnie z żeglugą.