Temat o barkach motorowych i parowych pływających po polskich drogach wodnych a nie produkowanych seryjnie.

"ADAM"

TYP STATKU: barka motorowa kryta płaskodenna
ROK I MIEJSCE BUDOWY: 1932; Płock.
NOŚNOŚĆ: 225 t.
WYMIARY:
długość: 42,61 m; szerokość: 4,72 m; wysokość burt: 1,70 m; wysokość nierozbieralna:3,20 m; zanurzenie puste: 0,37 m; zanurzenie pełne: 1,44 m.
SILNIKI GŁÓWNE:
1 silnik wysokoprężny typu Deutz o mocy 75 KM.
PĘDNIK: 1 śruba; PRĘDKOŚĆ: nieznana; ZAŁOGA: 3 osoby.

RYS HISTORYCZNY:
zbudowana w 1932 roku w Płocku, zaprojektowana przez inż. Czesława Śladkowskiego wraz z barką "EWA" i "KASZUB". Po wybudowaniu użytkowana była przez Bernarda Śladkowskiego. pod nazwą "ADAM". W pażdzierniku 1939 roku zabrana przez Niemców. Trafiła do Weichselschiffahrt G.m.b.H. w Schrosterburgu. [niemiecka nazwa Płocka w czasie okupacji] Tam zmieniła nazwę na "WODAN". Pływała po Wiśle i Odrze. W 1945 roku została zajęta przez Armię Czerwoną w ówczesnym Landsbergu [dz. Gorzów Wielkopolski]. Oznaczona jako "P 9". Według A. Reszki pływała jako barka artyleryjska na trasie Berlin-Konigsberg-Berlin.Użytkował ją soviecki Narodnyi Komitet Recznego Fłota którego Oddział znajdował się w Bydgoszczy i podległy był Naczelnikowi Bydgoskiego Oddziału UWPS ppłk. Siedowowi. Rozpoznana jako mienie polskie była reklamowana przez Pełnomocnika Min. Komunikacji - Departament Wodny inż. Szczytta póżniejszego Gł. Komisarza Żeglugi Śródlądowej. Ostatecznie zwrócona w Bydgoszczy w 1949 roku jako wrak. Bez silnika i uszkodzona, odholowana na remont wg. A. Reszki do Płocka.. Tam przeszła odbudowę, wstawiono silnik czterosuwowy, sześciocylindrowy z 1942 roku produkcji amerykańskiej Ross Heater & Mfg. Co. z Buffallo o mocy 150 KM z przekładnią 1:1. Remont zakończono w 1951 roku. Jej nośność określano na 200 t. Otrzymała numer będący nazwą "BM-9". Trafiła do Żeglugi na Wiśle Przedsiębiorstwo Państwowe Ekspozytura Rejonowa w Bydgoszczy. Od 1956 roku w P.P. Bydgoskiej Żegludze na Wiśle w Bydgoszczy. We wrześniu 1962 roku wycofana z eksploatacji. Według nie potwierdzonych informacji miała być wykorzystywana jako barka bez napędu ale numeru nie udało mi się ustalić.

Z podziękowaniem za wyczerpujące informacje, sprostowanie do BM "ADAM".
Wg inż. Śladkowskiego "ADAM" po zdobyciu go przez Armię Sowiecką w ówczesnym Landsbergu, służył jako barka artyleryjska przy forsowaniu Odry. Po zakończeniu działań wojennych chodził pod ładunkiem na trasie Berlin-Królewiec i na pusto na trasie Królewiec-Berlin. Chodząc na bocznokołowych pasażerkach na trasie Warszawa-Gdańsk-Warszawa, często spotykaliśmy konwoje tych barek, których uzbrojone i umundurowane załogi przeszkolone w Bałt-Fłocie, przy mijaniu się na trasie w celu wymiany informacji sprawnie posługiwały się semaforem. Jeśli gdzieś na trasie stał taki konwój na postoju nocnym - kilka barek motorowych przy lądzie w ladze, to ich karaulnyj nie pozwalał dobijać do ich burty. Po roku 1956 ruch tych barek ustał.
Pozdrawiam - Adam Reszka "Wiślak".

Otóż numer barki "Adam" oznaczonej jako "P 9" jest w wykazie jako załącznik dla barek byłych polskich lub stanowiących własność niemiecką przekazanych Polsce przez Armię Czerwoną. I tak naprzykład oprócz oznaczeń P występuje też SB a także nazwy jak np. Jupiter. Protokół podpisali przedstawiciel Ministerstwa Komunikacji inż. Szczytt i soviecki pułkownik Siedow.

Waldku! Skoro mówimy o barkach z własnym napędem, to przypomniała mi się tylnokołowa barka z silnikiem parowym, która w r. 1950 chodziła jeszcze w Bydgoskiej Ekspozyturze Żeglugi na Wiśle na trasie Gdańsk-Płock. W r. 1954 została wycofana z ruchu z przeznaczeniem na bunkierkę węglową dla parowców z miejscem cumowania przy obecnym Bulwarze Filadelfijskim w Toruniu. Ponieważ często dobieraliśmy z niej węgiel, rozmawiałem z mieszkającym na niej bosmanem przystaniowym, od którego dowiedziałem się, że przed r. 1939 barka ta nosiła nazwę "Owocówka", a jej armatorem był gdańszczanin Orłowski, który pływał w zasadzie najdalej do Grudziądza po owoce i jarzyny, dostarczając je na rynek gdański i królewiecki. Po roku 1939 zmienił nazwisko na Eppelhorn, a nazwę barki na "Obsttraegerin". W r. 1954 barka ta pozbawiona była komina, ale maszyna parowa była jak cacko wzbudzając we mnie zachwyt, kocioł podobno lekko uszkodzony a koła łopatkowe jak nowe. Informacje te potwierdził mi niegdyś inż. Czesław Śladkowski. Być może statek ten jest Ci znany. Jeśli tak, podziel się ze mną swoją wiedzą. Pozdrawiam - Adam Reszka.

Adam !. Coś tu jest bardzo skąplikowane. Po pierwsze nie słyszałem o żadnej barce, która by nosiła nazwę "OWOCÓWKA" a potem "OBSTTRAEGERIN". Nie ma jej w spisach statków gdańskich. Nie ma też żadnej barki parowej w rejestrach PZW Bydgoszcz za lata 1946-1951 oraz RDW Bydgoszcz za lata 1952-1965. Co do rodziny Orlowski to było ich trzech dwóch braci Johann Orlowski i Feliks Orlowski oraz Johann Orlowski junior gdańszczanie. Mieli oni dwie barki o nazwach "TRANSIT" i "WALDHOF" były one jednak motorowe typowe barki. Nie prawdą jest że zmienili nazwisko na Eppelhorn gdyż występują pod nazwiskiem Orlowski jeszcze w 1944 roku w dokumentach statkowych. Wyjechali z Polski około 1947 roku.
Statkiem o którym myślisz a był to jednostka towarowo-holownicza był "MAZOWSZE". Stał on w Toruniu. Ale o nim więcej póżniej o ile Ciebie i innych to interesuje.

"BM-ŻG 3"

POPRZEDNIE NAZWY: ex "BM-3"; ex "MARTIN".
TYP STATKU: BARKA MOTOROWA PALIWOWA
ROK BUDOWY: 1927
STOCZNIA: [Niemcy] NR. BUD.:

DANE TECHNICZNE:
1953 r.
długość całkowita przy złożonym na bok sterze: 43,38 m; szerokość na wręgach: 5,10 m ; szerokość całkowita: 5,46 m; wysokość burt: 2,00 m; wysokość całkowita nierozbieralna: 3,25 m; zanurzenie min.: 0,52 m; zanurzenie max.: 1,80 m.; nośność: 266 t.
1957 r.
długość: 43,38 m; szerokość całkowita; 5,46 m; wysokość boczna: 2,10 m; nosność:270 t.
1962 r.
długość całkowita : 43,72 m; szerokość na wręgach: 5,11 m; wysokość całkowita nierozbieralna: 3,20 m; zanurzenie max.: 1,91 m.; nośność: 266 t.
1979 r.
długość całkowita: 43,72; szerokość na wręgach; 5,10 m; wysokość burt: 2,12 m; nośność: 219 t.

SILNIKI GŁÓWNE:
1 silnik wysokoprężny typu KRH 6; 6 cylindrowy produkcji Hamburger Motorenfabrik Carl Jastram, Hamburg; moc: 145 KM; nr. seryjny: 7822; ilośc obrotów silnika: 550/min; ilość obrotów śruby: 550/min.
1 silnik wysokoprężny typu RH-326; 6 cylindrowy; produkcji: Motoren Werke, Mannheim; moc: 180 KM; nr. seryjny: 177-187 Ilość obrotów silnika: 750/min; ilość obrotów śruby nap.: 750/min.
INNE DANE:
materiał budowy: dno: stal; burt: stal; pokład: stal
kadłub nitowano-spawany o poprzecznym systemie wiązań.
1 prądnica o mocy 0,5 kW prądu stałego 24 V;
napęd: 1 śruba ; prędkość: 10 km/h.; załoga: 4 osoby
PORT MACIERZYSTY:
Gdańsk
ARMATOR:
P.P. Żegluga Gdańska w Gdańsku.
NUMERY REJESTRACYJNE:
16260 [BSR Hamburg]; 355 [ RDW. Bydgoszcz] 708 [RDW Tczew ]; Gd-I-54 [I.Ż.Śr. Gdańsk]
RYS HISTORYCZNY
Zbudowana jako barka towarowa stalowa, pokrywy ładowni wykonane z blachy falistej posiadały zamknięcia celne. Nazwana "MARTIN". Armatorem statku był Martin Butzner z ówczesnego Landsberg/Warte [dz. Gorzów Wlkp.]. Eksploatowana na Łabie, Odrze, Warcie i Wiśle. W 1931 roku przebudowana. Po zakończeniu wojny dostała się jako zdobycz wojenna Rosjanom. Przekazana Polsce w Gorzowie Wielkopolskim w 1947 roku została sprowadzona do Bydgoszczy. Po remoncie otrzymała numer będący nazwą "BM-3". Eksploatowana od 1949 roku w Państwowej Żegludze Śródlądowej we Wrocławiu Ekspozytura w Bydgoszczy. Pływała głównie na Wiśle. Od 1952 roku w P.P. Żegluga na Wiśle Ekspozytura Rejonowa w Bydgoszczy. W 1956 roku stała się własnością P.P. Bydgoskiej Żeglugi na Wiśle Ekspozytury Rejonowej Gdańsk-Gdynia. Otrzymała klasę zezwalającą na pływanie na trasie Gdańsk-Gdynia. Rok później przekazana P.P. Żegludze Gdańskiej w Gdańsku. W 1970 roku dokonano przebudowy barki celem przystosowania jej do przewozu paliwa płynnego w Bazie Remontowej Żeglugi Gdańskiej w Elblągu. Dokonano wymiany silnika i sprzęgła, który pochodził z wycofanego holownika "Podhalanin".
Jednak po przebudowie wystąpiły kłopoty z uzyskaniem odpowiedniej prędkości co później jednak częściowo wyeliminowano. Od 1975 roku nosiła oznaczenie "BM-ŻG 3". Eksploatowana w portach Gdańska i Gdyni. Miedzy innymi zaopatrywała w paliwo wodoloty. Wycofana w 1985 roku i złomowana.



© OPRACOWAŁ: Waldemar Danielewicz Gdańsk 24 sierpnia 2007. na podstawie informacji: Bernd Schwarz, Maksymilian Kossmann i Marian Kłos
Powielanie za podaniem źródła.

Głównie dla Adama Reszki, który pamięta ten statek, a innym żeby uzmysłowić jaką historię miały statki rzeczne:

"BYDGOSZCZ"

POPRZEDNIE NAZWY: ex "TCZEW"; ex "MAZOWSZE"; ex "WANDA";
TYP STATKU: PRZYSTAŃ PASAŻERSKO-ZAOPATRZENIOWA
ROK BUDOWY: 26 kwietnia 1887
STOCZNIA: J.W. Klawitter Werft, Danzig. [Niemcy] NR. BUD.: 128

DANE TECHNICZNE:
1887:
długość: 45,50 m; szerokość całkowita: 7,50 m ; zanurzenie: 0,50 m.; nośność: 143 t
1953
długość całkowita: 46,80 m; długość m.p.: 45,60 m; szerokość całkowita: 7,50 m ; wysokość burt: 2,40 m; wysokość nierozbieralna: 3,80 m; zanurzenie: 0,60 m.; zanurzenie max.: 1,30 m; nośność: 161 t.
SILNIKI GŁÓWNE:
1 maszyna parowa ; dwucylindrowa podwójnego rozprężania prod.: J.W. Klawitter Werft, Danzig, o mocy 200 KM z 1887 roku. Nr fabryczny: 3822.
KOTŁY PAROWE:
1 kocioł
INNE DANE:
materiał budowy: dno: stal; burt: stal; pokład: stal.
kadłub nitowany o poprzecznym systemie wiązań.
napęd: 2 tylne koła łopatkowe; prędkość: 13 km/h.; załoga: 7 osób.
PORT MACIERZYSTY:
Bydgoszcz
ARMATOR:
P.P. Bydgoska Żegluga na Wiśle, Bydgoszcz.
NUMERY REJESTRACYJNE:
14 [BSR Graudenz]; 254 [BSR Danzig]; 148 [BSR Elbing]; 302 [BSR Danzig]; 228 [P.Z.W. Toruń]; 902 [P.Z.W. Toruń]; 6264 [P.Z.W. Bydgoszcz]; 340 [R.D.W. Bydgoszcz]

RYS HISTORYCZNY

Zbudowany na zamówienie Johanna Goetz, Graudenz [Grudziądz] jako statek towarowo-holowniczy. Posiadał własne urządzenia przeładunkowe. Nazwany "WANDA". Pływał relacji Thorn-Danzig. Koszt jego budowy wyniósł 32.000 RM. W dniu 24 stycznia 1902 roku statek staje się własnością Isaacka Belgrad [75 %], Adolfa Nonnenberga [13 %] i Gustawa Waltera [12 %] również z Graudenz. Kupiony został za kwotę 41.500 RM. 28 lutego 1902 roku „Wanda” zostaje zakupiona przez firmę Franz Reichenberg & Co., Danzig. Kolejna zmiana armatora nastąpiła 17 czerwca 1903 roku kiedy to statek kupił Paul Zedler, Elbing.[Elbląg] a następnie 8 lipca 1905 roku August Zedler, Elbing. Statek pływa na trasie Königsberg-Elbing. W dniu 10 marca 1906 roku "Wanda" trafia do gdańsko-hamburskiej firmy Johannes Ick. Pływa na Wiśle i Zalewie Wiślanym. We wrześniu 1925 roku z upoważnienia firmy Johannes Ick jego dyrektor Hermann Brämer sprzedał statek dla Josepha Schwarza z Gniewu. "Wanda" pływała na trasie Danzig-Płock. Po śmierci armatora zgodnie z testamentem z 29 sierpnia 1934 r. statek odziedziczyli: syn Theodor Edmund Schwarz, wdowa Weronika Schwarz po 4/16 wartości statku, córka Agnieszka Małolepszy z d. Schwartz, Edyta Schwarz i Mieczysław Schwarz po 2/16 każdy oraz wnukowie Łucja Aleksandra Schwarz i Roman Schwarz po 1/16 każdy. W 1935 roku Teodor Edmund Schwarz spłacił statek i stał się jedynym właścicielem. Eksploatowany na Wiśle w relacji Danzig-Płock. We wrześniu 1939 roku zajęty przez Reichstaathalter Danzig-Westpreussen der Staatskomisär für die Beschlagnahme polnische Vermögens in Danzig [ Państwowy Urząd Rzeszy Gdańsk – Prusy Zachodnie komisarz państwowy do spraw konfiskaty polskiego mienia ]. W kwietniu 1940 roku został zwolniony ponieważ właściciel otrzymał obywatelstwo niemieckie. Po zakończeniu wojny w maju 1945 roku "Wanda" znajdowała się w Gdańsku. Przejęta pod przymusowy zarząd państwowy została oddana w użytkowanie dotychczasowemu właścicielowi Teodorowi Edmundowi Schwarz z Gniewu. W 1948 r. przejęty przez Państwową Żeglugę na Wiśle. Ekspozytura w Bydgoszczy, zmieniono nazwę na "MAZOWSZE". Od 1949 roku do 1950 przeszedł remont kapitalny. W 1951 roku trafił do Żeglugi na Wiśle Przedsiębiorstwo Państwowe Ekspozytura Rejonowa w Bydgoszczy. Eksploatowany na Wiśle. Ze względu na zły stan techniczny wycofany w 1954 roku i przystosowany na przystań pasażerską otrzymał nazwę "TCZEW". Początkowo stał w Tczewie a po przebazowaniu do Torunia zmienił nazwę na "BYDGOSZCZ". Od 1956 roku w P.P. Bydgoska Żegluga na Wiśle w Bydgoszczy. Złomowany w 1964 roku.

© OPRACOWAŁ: Waldemar Danielewicz Gdańsk 1 września 2007.
przedruk za podaniem źródła.

powtórze pytanie z innego miejsca forum:"Wszędzie w opisach powtarza się dane o liczbie cylindrów ,obrotach i mocy silników ale brak mi chociażby jednej wzmianki o pojemności skokowej tychże.Dałoby to laikom jakieś wyobrażenie o wielkości silnika oraz jego wydajności ew.wysileniu

Waldku! Dziękując za wyczerpujące informacje wyjaśniam, że nazwanie tego statku "Owocówką" mogło być przezwaniem. Nadawanie statkom przezwisk było niegdyś powszechne. Pozdrawiam - Adam Reszka "Wiślak".

co do pojemności skokowej to czasami te dane są ale po nie zamieszczam ich bo uważałem ze to zbyt obszerne, a takie opracowanie i tak zajmuje mi sporo czasu. Ale będę starał się zamieścić o ile występują one w dostępnych dokumentach

Według rejestru P.Z.W. w Toruniu z 1936 roku miał numer 533 (a potem, od roku 1937 -- 902),jako właściciel wymieniony jest Edmund Szwarc z Gniewa. Statek miał 46,9 m długości (45,79 m), reszta wymiarów tak jak podał Waldek. Nośność określono na 209 ton, od 1937 roku liczba członków załogi wynosiła 5 osób.

Moje dane co do wymiarów zamieszczam celowo z kilku dostępnych żródeł aby pokazać różnice w pomiarach dokonywane przez różne instytucje. Co do numerów PZW czy wcześniej ZDW to tu będą wyjaśnienia. Otóż generalnie armator miał obowiązek rejestracji w pierwszej kolejności w Sądzie Grodzkim lub Powiatowymi gdzie był Wydział Rejestracji Statków, tam był nadawany numer tak zwanego Rejestru Żeglugi np 752 i dopiero potem rejestrował go w administracji wodnej gdzie otrzymywał numer danego PZW. Wpis sądowy był dokumentem uzyskania tzw. listu okrętowego , na który można było brać np pożyczki, zastawy jako obciążenia hipoteczne a także był potwierdzeniem prawa do władania statkiem. Dopiero administracja wodna rejestrowała statek w swoim rejestrze nadając swój numer. Mam zdjęcie gdzie statki mają np na nadbudówce wymalowany numer RŻBg 327 a na kadłubie PZW 1302. Do tego często jeszcze miał wymalowany numer np. Bdg Nr 991 co było oznaczeniem administracji wodnej dokonanych pomiarów. Ustawy o numeracji w administracji wodnej zmieniały się i tak wychodziły w 1927 i 1935 ze zmianą w 1937 przydzielały one numery poszczególnym PZW., które zmieniały się. Rejestracja w PZW potrzebna była do pobierania opłat za korzystanie z dróg wodnych. Jeszcze jedno rejestr sądu zawierał dane jak : nazwę statku, ładowność i siłę motoru, czas miejsce budowy, port ojczysty, stosunki własności i obciążenia. Rejestry PZW zawierały Nazwę statku, rok budowy, wymiary, dane silników i kotłów, prędkość, nośność, załogę i stan techniczny. To tak w skrócie.
Janku według dokumentów był to Teodor Edmund Szwarc tak ma wystawiony dowód osobisty być może w rejestrach PZW podał tylko imię Edmund gdyż podobno nie lubił swojego imienia Teodor.

zaintrygowała mnie bardzo pewna kwesia,więc kieruję pytanie do specjalistów od barek- co to były "kanciaki";w galerii floty znalazło się ostatnio kilka zdjęć- ostatniego "kanciaka", ale bez żadych opisów.

Istnieje wątek o tym typie od kwietnia.

http://www.zeglug...#post_2037

Chciałem tu opisać kolejną barkę motorową, która powstała na podstawie projektów inż. Czesława Śladkowskiego a mianowicie barka motorowa "KASZUB".

"KASZUB"

TYP STATKU: Barka motorowa towarowo- pasażerska.
ROK BUDOWY: 1935 według innych żródeł 1930
STOCZNIA: S. Dominik, Płock

DANE TECHNICZNE:
długość całkowita: 42,20 m; długość KLW: 41,00 m; szerokość: 4,85 m; zanurzenie puste: 0,53 m; zanurzenie pełne: 1,36 m; nośność: 185 t
SILNIKI GŁÓWNE:
2 silniki wysokoprężne Deutz o mocy 50 KM każdy
INNE DANE
materiał budowy: stal
kadłub nitowany
napęd: 2 śruby; prędkość nieznana; załoga: 3 ludzi; mógł zabrać do 250 pasażerów
PORT MACIERZYSTY
Toruń
ARMATOR
Stefan i Alfred Krzyżanowscy, Płock.
NUMERY REJESTRACYJNE:
924 [P.Z.W. Toruń]

PRZEBIEG SŁUŻBY

Zbudowana nas podstawie projektu inż. Czesława Śladkowskiego z Płocka. Nazwana "KASZUB". Mogła również przewozić pasażerów. Na początku 1940 roku zarekwirowana przez der Kommisärische Verwälter der Haupttreuhanstelle Ost für Binnenschiffahrt des Weichselstromgebietes, Danzig i sprzedana niemieckiej firmie Weichselschiffahrt G.m.b.H., Schrosterburg [okupacyjna nazwa Płocka] i nazwana "DONAR". Wykazywana jeszcze w 1944 roku. Dalej los nieznany.


Opracował: Waldemar Danielewicz. Gdańsk 08 pażdziernik 2007

No i jeszcze jedna barka motorowa konstrukcji inż. Czesława Śladkowskiego z Płocka.

"EWA"

TYP STATKU: Barka motorowa towarowo - holownicza
ROK BUDOWY: 1932
STOCZNIA: Płock

DANE TECHNICZNE:
długość całkowita: 31,83 m; długość KLW: 30,70 m; szerokość: 4,84 m; zanurzenie puste: 0,40 m; zanurzenie pełne: 1,10 m; nośność: 87 t
SILNIKI GŁÓWNE:
1 silniki wysokoprężny o mocy 75 KM
INNE DANE
materiał budowy: stal
kadłub nitowany
napęd: 1 śruba; prędkość nieznana; załoga: 3 ludzi; uciąg 120 t
PORT MACIERZYSTY
Toruń
ARMATOR
Bernard Śladkowski, Płock.
NUMERY REJESTRACYJNE:
223 [P.Z.W. Płock]; 920 [P.Z.W. Toruń]

PRZEBIEG SŁUŻBY

Zbudowana nas podstawie projektu inż. Czesława Śladkowskiego z Płocka. Nazwana "EWA". Armatorem był Bernard Śladkowski z Płocka.Mogła również holować gdyż posiadała hak holowniczy. Po roku 1939 losy nieznane.

Opracował: Waldemar Danielewicz. Gdańsk 08 pażdziernik 2007