Ms "Deutschland" zbudowała stocznia Deggendorfer Werft und Eisenbau GmbH z Deggendorfu nad Dunajem w 1935 roku. Miał zastąpić starzejący się parowy bocznokołowiec "Nürnberg" z roku 1890. Przewidziany był na bawarską część Jeziora Bodeńskiego z portem macierzystym w Lindau. O jego budowę zabiegały cztery stocznie: Hitzler z Regensburga, Ruthof z Mainz, Bodan z Kressbronn i wspomniana stocznia z Deggendorfu. Ta ostatnia była preferowana przez premiera Bawarii Ludwiga Sieberta (wcześniej był burmistrzem Lindau) i ona dostała zlecenie. Koszt statku wyceniono na 475 000 RM.
Statek przewidziany był nie do służby liniowej (kursowej), a do wycieczek, zabaw pośrodku Jeziora i wszelkiego rodzaju imprez. Dlatego też zrezygnowano z burtowych galerii spacerowych, aby jego salony miały jak największą powierzchnię. Armatorem statku była Deutsche Reichsbahn, ale głównym eksploatorem hitlerowska organizacja KdF.

„Deutschland” podczas jednego z pierwszych rejsów próbnych. Rzucają się w oczy zamknięte, zwarte nadbudówki motorowca. Foto Archiv BSB:


Jako napęd „Deutschland otrzymał dwa ośmiocylindrowe, czterosuwowe silniki MAN o łącznej mocy 750 KM, kóre swoją moc przekazywały na dwa pędniki Voitha Schneidera.

W maszynowni motorowca. Widok na jeden z silników napędowych MAN:


Tablica rozdzielcza umieszczona była na wprost stanowisk manewrowych obydwu silników. Foto Deutsche Bahn:


Dane techniczne ms „Deutschland” z chwilą wejścia do eksploatacji:

długość całk.............................................................................................................................56,30 m
długość na linii wodnej............................................................................................................51,56 m
szerokość całk..........................................................................................................................11,85 m
wysokość boczna.......................................................................................................................3,00 m
zanurzenie pusto/zał...........................................................................................................1,58/1,79 m
wyporność pusto/zał.............................................................................................................310/370 t
napęd............................................................................................................2 x MAN typu G 8 Vu 33
moc max............................................................................................................................2 x 375 KM
pędniki............................................................................................2 x Voith Schneider typu 16 M 90
prędkość podróżna/max...............................................................................................25,0/26,0 km/h
pasażerów.......................................................................................................................................800

Ciekawa jest historia jego nazwy. W nazistowskim zwidzie chciano go ochrzcić "Adolf Hitler", na drugim miejscu stał "Ludwig Siebert" (też dobry gagatek!), a dopiero na trzecim "Deutschland". Siebert zrzekł się z posiadania "swojego" statku. Z "Adolfa Hitlera" zrezygnowano, ale tylko z tego powodu że zachodząc do portów austriackich czy szwajcarskich mógłby wywołać falę protestów. I tak pozostał "Deutschland".

"Deutschland" był pięknym, trójpokładowym motorowcem, o zwartej dopracowanej sylwetce. Szczególnie rzucała się w oczy jego rufa, kształtem przypominająca stare parowce.
Nazwa zobowiązywała, więc pomieszczenia zostały starannie zaprojektowane i wykonane. Projektantem było biuro architektoniczne Josef Bichlmeier (B.D.A.) z Lindau. Wnętrza pierwszej klasy wykonały Deutsche Werkstätte GmbH z Monachium, a drugiej klasy firma Robert Dübel również z Monachium. Na ścianach wisiały grafiki i zdjęcia ukazujące najpiękniejsze zakątki Niemiec.

W dziobowej części pokładu głównego znajdowała się restauracja 2. klasy. Kasetowy sufit tego pomieszczenia zachowany został do końca życia statku. Foto Deutsche Bahn:


Zastosowano na nim wiele nowatorskich rozwiązań technicznych. Statek otrzymał nowe, sześciołopatkowe pędniki Voitha Schneidera, szczególnie cichobieżne. Wszystkie mechanizmy, takie jak silniki główne i pomocnicze, linie wałów, pędniki czy pompy posadowiono od razu na podkładkach gumowych. Kocioł centralnego ogrzewania, wyprodukowany w Industrieofenbau - Gesellschaft m.b.H. w Monachium - Ottobrunn otrzymał półautomatyczne opalanie paliwem płynnym. Całe wyposażenie elektryczne (z wyjątkiem rozgłośni radiowej) pochodziło z zakładów Siemens - Schuckert w Berlinie.

Chrzest statku odbył się 4 czerwca 1935 w Lindau w obecności ministra komunikacji Niemiec, który na tą okazję przybył specjalnie z Berlina. Dwa dni później wypłynął "Deutschland" w rejs dziewiczy. Oficjalne pociągi z Monachium i z Augsburga przywiozły do Lindau prominentów ze świata gospodarki, polityki, wojska oraz prasy krajowej i zagranicznej. Wszystkiemu przwodził premier Bawarii, wspomniany Ludwig Siebert. Nie obyło się naturalnie bez wysłania telegramu do Führera, wychwalającego technikę i wyposażenie najnowszego motorowca na Jeziorze Bodeńskim.

Rejs dziewiczy nowego pasażera odbył się 6 czerwca 1935. Foto DWE:


Warto również wspomnieć o dwóch innych, dość spektakularnych rejsach, które odbyły się we wrześniu 1935. Pierwszy z nich miał miejsce 2. września i został zorganizowany dla członków Reichstagu i zaproszonych dyplomatów z Włoch, Rumunii i Węgier. Rejs wiódł z Lindau do wyspy Mainau. Szczególnie goście zagraniczni nie mogli się podobnież nadziwić wielkości, technice i komfortowi statku (Fritz/Jäckle). Drugi, jeszcze bardziej spektakularny rejs, odbył się
na zlecenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeszy 14. września. Zaproszeni zostali ambasadorowie trzech najbardziej zaprzyjaźnionych krajów, czyli Włoch, Hiszpanii i Polski (!) ze swoimi świtami. Wśród 78 osób na pokładzie znalazło się również wielu wysokich urzędników Ministerstwa, posłów do parlamentu a także prezydent policji Magdeburga, Christiansen. Rejs wiódł z Lindau przez Friedrichshafen i Meersburg do wyspy Mainau, gdzie wszyscy zostali hucznie przyjęci przez grafa Bernadotte! Podczas krótkiego postoju we Friedrichshafen, cała ta śmietanka odwiedziła przedsiębiorstwo eksploatacji sterowców, czyli Zeppelinreederei und Luftschiff AG. Nad bezbieczeństwem wszystkich prominentów czuwała grupa 40 - SS manów pod przywództwem SS Oberführera, czyli generała majora von Massow i jego adiutanta SA Hauptsturmführera von Ihne. Oficjalnie służyli jako tłumacze (!). No cóż, takie były czasy. Wtedy to nawet papież Benedykt należał do Hitlerjugend...

Odświętnie wyflagowany „Deutschland” w pierwszych latach eksploatacji. Foto Deutsche Bahn:


Na dwóch poniższych starych kartkach pocztowych „Deutschland” w swoim macierzystym porcie Lindau w roku 1936. Foto Archiv A. Heer/Flawil :


Z lewej wielki „Allgäu“:


Po wybuchu drugiej wojny światowej został „Deutschland”, podobnie jak większość statków pasażerskich z Jeziora Bodeńskiego, odstawiony na sznurek. Cumował na przemian w portach w Lindau i Bregenz, służąc jako magazyn cennego umeblowania wymontowanego ze statków pasażerskich przekazanych do dyspozycji wojska.
W nocnej akcji 25 na 26 kwietnia 1945, statek udał się w towarzystwie parowych bocznokołowców „Bludenz” i „Bavaria”, do szwajcarskiego Rorschach, a później dalej do Romanshorn celem ochronnego internowania. Po powrocie z exilu 17 maja 1945, został natychmiast zarekwirowany przez francuskie władze okupacyjne. Ponad 100 niemieckich jeńców wojennych zatrudniono do zdarcia szarej farby ochronnej i pomalowania statku na biało. Pasażer został przemustrowany do Konstancji, gdzie pod nazwą "Rhine et Danube" służył dla zwycięzców jako pływające kasyno. Od razu stał się ulebieńcem francuskich żpłnierzy i marynarzy. A wiadomo jak Francuzi potrafią balować! Ileż hucznych, bogato zakrapianych przyjęć widziały salony tego eleganckiego motorowca. Od razu znaleziono dla niego pasujący przydomek: "Reine de la Nuit" - "Królowa nocy"! Był ulubionym kasynem Francuzów i na dodatek mogącym wypłynąć na hulaszcze rejsy w Jezioro! Właśnie na nim wręczył francuski komendant rejonu Konstanz Lattre de Tassigny Legię Honorową amerykańskiemu generałowi Deversowi

Po czterech latach, 01.06.1949 roku Francuzi zwrócili statek armatorowi, jakim była w tym czasie Generaldirektion der Südwestdeutschen Eisenbahnen (można się tylko domyśleć w jakim był stanie). O powrocie do nazwy „Deutschland” nie było wtedy mowy i motorowiec nazwano „Lindau”, odbierając nazwę zasłużącemu porowcowi, którego z kolei nazwano „Hoyerberg” (nikt nie lubiał tej nazwy).

Piękne ujęcie ms „Lindau” przed macierzystą wyspą ok. 1950. Foto Archiv A. Heer/Flawil:


Port w Lindau również ok. 1950. Trzy historyczne motorowce: „Kempten”, „Lindau” i „Augsburg”. Warto wspomnieć, że „Kempten” był pierwszym statkiem w historii żeglugi wyposażonym w pełni funkcjonujące pędniki Voitha Schneidera. Foto Archiv A. Heer/Flawil:


Z chwilą przejęcia w 1952 roku bodeńskiej białej floty przez Deutsche Bundesbahn, statek powrócił do swojej dawnej nazwy „Deutschland”, odstępując parowcowi nazwę „Lindau”.

Dzięki wysiłkowi pracowników stoczni w Lindau, którzy porobili cuda z silnikami, „Deutschland” zdobył w 1953 roku, w czwartym wyścigu o Błękitną Wstęgę Jeziora Bodeńskiego 2. miejsce! Osiągnął wtedy prędkość 28 km/h, dając się pobić tylko piekielnie mocnej „Austrii” (1270 KM).

„Deutschland” obraca w porcie w Lindau, ok. 1953. Nie można przeoczyć pięknej alpejskiej panoramy. Z lewej parowiec „Bavaria”. Ówczesna kartka pocztowa:


W roku 1955 nastpiła pierwsza grubsza przebudowa statku. Otwartą do tej pory rufę na pokładzie głównym zabudowano, przez co powstał zamknięty salon dla pasażerów 2. klasy. Na pokładzie słonecznym przedłużono tzw. laubę o 2 metry.
Rzut boczny i plany pokładów ukazują „Deutschland” po przebudowie w roku 1955 (kliknąć):



W porcie we Friedrichshafen ok. 1960. Ta rufa na pierwszym planie należy do jadnego z dwóch motorowców z roku 1937 - „Karlsruhe” lub „Schwaben”. Obydwa pięknie utrzymane istnieją do dzisiaj!


Pompatyczna nazwa „Deutschland” nie wszystkim się podobała, ale aby ją zmienić trzeba było znaleźć jakąś okazję. Taka nadarzyła się w 1970 roku, kiedy to 23. maja historyczne miasto Überlingen obchodziło 1200 lat istnienia. Aby uczcić to wydarzenie, nazwę „Deutschland” zamieniono na „Überlingen“ więc sprawa została załatwiona. Tym bardziej że trzy lata wcześniej wymustrowano niewielki statek pasażerski „Überlingen“ i nazwa się zwolniła.

Na widokówce z początku lat siedemdziesiątych:


Zimą 1970/71 „Überlingen“ otrzymał nowy zespół napędowy. W miejsce starych silników MAN, zamontowano dwa sześciocylindrowe, czterosuwowe, nienawrotne, niedoładowane silniki MWM typu RHS 435, o mocy 2 x 410 KM przy 600 obr/min (śr. cyl./skok tłoka: 250/350 mm, pojemność skokowa: 103,1 l, ciężar: 8.250 kg). Nowy napęd pozwalał na osięgnięcie prędkości podróżnej 26 km/h.

W 1965 roku, jeszcze jako „Deutschland” statek został przeflagowany na badeńską częś Jeziora i jego portem macierzystym stała się Konstancja. Od tego momentu operował przede wszystkim na Überlinger See. Czasami jednak wskakiwał awaryjnie na wschodnią część Jeziora, czyli na Obersee.
Na zdjęciu wykonanym 19 maja 1973 „Überlingen“ wychodzi z austriackiego portu w Bregenz:


Poniższa widokówka nosi stempel pocztowy 08.10.84. „Überlingen“ w malowniczej scenerii Jeziora Bodeńskiego:


W latach siedemdziesiątych, to co pozostało z oryginalnego wyposażenia wnętrz wymontowano i zastąpiono nowym. W roku 1979 „Überlingen“ otrzymał radar.
Na koniec sezonu 1981 statek udał się do Kressbronn, gdzie na stoczni Bodan Werft instalację elektryczną prądu stałego przestawiono na instalację prądu zmiennego o napięciu 220/380 V. Statek otrzymał nowy zespół odpowiednio mocnych agregatów prądotwórczych. Następnie „Überlingen“ udał się na położoną w pobliżu stocznię remontową armatora we Friedrichshafen, celem remontu i przebudowy wnętrz. Większość ścian działowych i drzwi zlikwidowano, tworząc wielkie salony pasażerskie. Po tym remoncie, „Überlingen“ miał największą pojemność wewnętrzną, spośród wszystkich statków pasażerskich Jeziora Bodeńskiego.
Podczas remontu 1991/92 „Überlingen“ otrzymał nowe pędniki Voitha Schneidera typu 16 E 100. Wisną 1993 roku został jeszcze raz kompletnie wyremontowany i zmodernizowany. Wszystkie pomieszczenia zostały na nowo urządzone. W wystroju przeważały jasne kolory i lekkie umeblowanie, co nadawało całości śródziemnomorskiej atmosfery. Na obydwu pokładach zostały urządzone dwa wielkie samoobsługowe bufety z ca pryznalen infrastruktur. Statek nazwano Bistro – Schiff. Nie wszystkim, a w szczególności miłośnikom statku, podobała się rezygnacja z tradycyjnego wystroju wnętrz. Ostro krytykowano komercyjną przebudowę...

„Überlingen“ w swoim porcie macierzystym Konstanz w sierpniu 2001. Foto Archtv Bodenseeschifffahrt:


Latem 2004 w Meersburgu. Foto Archiv Bodenseeschifffahrt:


Dwa oldtimery spotkały się w Meersburgu latem 2005 - „Schwaben” z roku 1937 i o dwa lata starszy „Überlingen“. Dla „Überlingen“ był to ostatni rok służby. Foto Ameichle:


Na dalsze kosztowne remonty pięknego skądinnąd statku, armator nie zamierzał wydawać pieniędzy, skłaniając się raczej do budowy nowej jednostki.
Seria rejsów pożegnalnych odbyła się 10. grudnia 2005, kiedy to „Überlingen“ kilkakrotnie odwiedził „swoje” miasto. Ostatni oficjalny rejs miał miejsce w noc sylwestrową 2005/2006 i w Nowy Rok statek został wycofany z eksploatacji. W pierwszych dniach stycznia przeszedł do austriackiej stoczni w Fussach u ujścia Renu, gdzie między styczniem i lipcem 2006 został zezłomowany.

Złomowanie statku rozpoczęło się wiosną 2006. Fato Archiv Bodenseeschifffahrt:


W cztery lata później wszedł do służby na Jeziorze Bodeńskim piękny, nowy „Überlingen“: https://www.zegluga-rzeczna.pl/galler...-bodenskie

Ostatnio wpadła mi w ręce stara widokówka, chyba fotomontaż, przedstawiająca spotkanie motorowca "Deutschland" ze sterowcem "Hindenburg" (chociaż taka sytuacja była możliwa).
Teraz odbiegniemy na chwilę od statków które pływają po wodzie, a zajmiemy się statkami które płyną w powietrzu, czyli sterowcami.


No więc "Hindenburg" był największym obiektem jaki kiedykolwiek pojawił się w przestworzach. Zbudowany na stoczni zeppelinów (Zeppelin - Werft) we Friedrichshafen w 1936 roku, miał 245 m długości, 41,20 m średnicy a jego komory gazowe miały pojemność 200 000 m³ wodoru. Zabierał w luksusowych warunkach 72 pasażerów i miał 54 osoby załogi. Cztery szesnastocylindrowe silniki Daimler - Benz typu LOF 6 o mocy po 1200 KM umieszczone w zewnętrznych gondolach, pozwalały na osiągnięcie prędkości marszowej 120 km/h. Podróż z Friedrichshafen do Nowego Jorku trwała ok. 55 godzin.
Ot, taka krótka dygresja na temat trochę innego statku.

Mirek Rajski

Panie Mirku.Dziękujemy za kolejne super ciekawe informacje.Jestem przekonany,że wielu naszych Załogantów i nie tylko ,dowie się masę wyjątkowych rzeczy o Żegludze za Pana inicjatywą.Pozdrawiam serdecznie Nad Wisły z Płocka.

Panie Wojtku dziękuję za słowa uznania.
No cóż, staram się jak mogę żeby nasza Strona była ciekawa, a nie tylko same narzekania na stan dróg wodnych i żeglugi w Polsce. Nasze motto brzmi: "Żegluga śródlądowa wczoraj, dziś i jutro". Ja jestem od tego "wczoraj" (chociaż nie zawsze)
Serdecznie pozdrawiam, Mirek Rajski

Ja też Mirku dziękuję. Dodam link do ciekawego filmu o sterowcu "Hindenburg" z jego katastrofą na końcu:
http://www.youtub...BpWvL8gTPI