Kanał Men - Dunaj

Za pomocą jedynie 16 stopni wodnych na długości 171 km, pokonuje Kanał Men - Dunaj różnicę poziomów łącznie 243 m. Patrząc od strony Menu, statki muszą wspiąć się o 175 m na główny europejski wododział, czyli na 406 m.n.p.m. Zostaje przez to osiągnięty najwyższy punkt w sieci europejskich dróg wodnych (chodzi tu o 16,5 km odcinek między śluzami Hilpoltstein w Środkowej Frankonii i Bachhausen w Górnym Palatynacie). Następnie statki schodzą jakby schodami w dół do Dunaju, pokonując różnicę poziomów 68 m.

Kanał Men - Dunaj posiada największe śluzy w Europie, których spad wynosi 24,7 m. Wszystkie śluzy na Kanale są od 2007 roku całodobowo nadzorowane przez cztery centrale zdalnego sterowania, które wyposażone są w najwyższą obecnie technikę.

Przez MDK mogą przechodzić wielkie statki motorowe i zestawy pchane o wymiarach 190,00 x 11,45 x 2,70 m.

Najważniejsze dane Kanału w szczegółach

Kanał Men-Dunaj, czyli w skrócie MDK, został zbudowany w latach 1960-1992.
Ma 171 km długości i łączy Men w Bambergu z Dunajem koło Kelheim. Z reguły ma przekrój trapezowy o szerokości 55 m na lustrze wody, 31 m na dnie i głębokości 4 m. Śluzy mają wymiary 190,00 x 12,00 m. Ich spad wynosi od 5,3 m (Forchheim) do 24,7 m (Leerstetten, Eckersmühlen i Hilpoltstein).

Zużycie wody na jedno śluzowanie w wielkich śluzach wynosi ok. 60 000 m3. Poprzez zastosowanie specjalnych zbiorników oszczędza się jednorazowo 40 000 m3.

Na MDK zbudowano 8 mostów kanałowych (nad drogami lub dolinami rzek) z czego 3 to wanny stalowe o długości 80 do 220 m a 5 to mosty stalowo - betonowe. Nad kanałem rozpięto 117 mostów drogowych i kładek dla pieszych, których prześwit wynosi 6 m.

Corocznie przewozi się na MDK średnio 6,7 mln. ton towarów, chociaż możliwe jest nawet 12 mln. ton! W 2011 roku z powodu niskiego stanu wody na Renie i Dunaju, wypadku zbiornikowca "Waldhof" a także zamknięcia Kanału z powodu zalodzenia, przewieziono tylko 5,2 mln. ton.


Bilans ekologiczny

Obok drogi wodnej zostały utworzone wielkie powierzchnie mokradeł, starorzecza i boczne odnogi, które służą dzisiaj za siedliska chronionych zwierząt i roślin. Ekologiczny bilans kontrolny okręgu Kelheim (odcinek od Kelheim do Riedenburga) i Riedenburg (od Riedenburga do Dietfurtu), wskazuje że założenia programu spełniono w 97% oraz ustalono, że zwiększyła się różnorodność gatunków. Z punktu widzenia ochrony środowiska okręgi Kelheim i Riedenburg zostały zaszeregowane regionalnie oraz ponadregionalnie jako ważne dla żyjących tam gatunków zwierząt i roślin. Ponad jedna trzecia występujących tutaj zwierząt znajduje się na tzw. Czerwonej Liście.

Cele ekologiczne w Ottmaringer Moos między Beilngries i Dietfurt oraz na Irrle - Wiesen poniżej Dietfurtu, niestety nie zostały osiągnięte. Za to jeszcze podczas budowy Kanału zostały przeprowadzone inne środki zaradcze dla równowagi ekologicznej. Poza tym do kasy Landu Bawaria wpłynęły środki finansowe, które pozwoliły zrealizować inne projekty ekologiczne.

Bilansy kontrolne okręgów Dietfurt i Berching są w tej chwili dostrajane między działaczami z ochrony środowiska a wladzami Górnej Bawarii i Górnego Palatynatu. Powinny zostać zakończone z początkiem następnego roku.

Gospodarka wodna

Bardzo ważną funkcją Kanału Men - Dunaj jest gospodarka wodna, a ściślej mówiąc przeprowadzenie wody z Dunaju do Frankonii, w ilości 125 mln.m3 rocznie. Zużyta tutaj zostaje dla zaspokojenia potrzeb wodnych tak wielkiej aglomeracji miejskiej jak Norymberga / Fürth / Erlangen. Również 125 mln.m3 wody rocznie otrzymują z Dunaju i Altmühl Rednitz, Regnitz i Main.

Od Kelheim do Bachhausen na pięciu stopniach wodnych znajduje się pięć przepompowni. Każda ma wydajność 35 m3/sek, z czego 21 m3/sek dla zaspokojenia potrzeb wodnych Frankonii i 14 m3/sek do zbiornika pompowego Dürrloch, jako wyrównanie zużycia wody przez śluzowanie.

Turystyka

Brak turystyki w krajobrazie Kanału Men - Dunaj jest nie do pomyślenia. Rowerzyści odkryli dla siebie wzdłuż Kanału doskonale utrzymane ścieżki rowerowe, a niektórzy dojeżdżają nimi nawet do pracy. Liczba noclegów wzdłuż Kanału rośnie nieprzerwanie, szczególnie w rejonie Fränkischen Seenland.

Gösselthalmühle

Centrala obwodowa w Gösselthalmühle między Beilingries i Berching steruje stanem wody na całym MDK. Reguluje przepompowywanie wody z Dunaju i z Altmühl do Frankonii oraz informuje o wszelkiego rodzaju zakłóceniach w żegludze na Menie, Dunaju i Kanale Men - Dunaj.

Koszty/Kompetencje

Budowa Kanału kosztowała 4,7 mld. marek, co odpowiada ok. 2,3 mld. euro. Koszty budowy są kompletnie spłacone i zostały rozliczone z prywatyzacją RMD AG (Rhein-Main-Donau-Wasserstrasse AG).
Za eksploatację Kanału i bezpieczną żeglugę na nim troszczy się Wasser- und Schifffahrtsamt Nürnberg, czyli Urząd do Spraw Żeglugi i Gospodarki Wodnej w Norymberdze, instytucja federalna podległa Federalnemu Ministerstwu Transportu, Budownictwa i Urbanizacji.

Regulacja Dunaju w Dolnej Bawarii

Już w połowie XIX stulecia Dunaj w Bawarii został "wyprostowany". Od 1930 roku miały miejsce następne operacje, aby niebezpieczeństwo powodzi utrzymać w ryzach i uczynić rzekę przez cały rok żeglowną. Jedynie 69 km odcinek w Dolnej Bawarii pozostaje do dzisiaj nieuregulowany. Rząd federalny i Bawaria nie mogą w tej kwestii znaleźć wspólnego języka.

Warunki żeglugowe na tym odcinku są tak niekorzystne, że w pełni załadowane statki - inaczej niż na pozostałej części Dnaju - mogą być eksploatowane jedynie przez 165 dni w roku. Dwa warianty rozbudowy są w tej chwili dyskutowane i do końca tego roku testowane.

Ponieważ Dunaj jest drogą wodną w ramach TEN, Transeuropäischen Netze, komisja europejska wspomaga w połowie studium wartości 33 mln. euro pn. "Badanie niezależnych wariantów w sprawie rozbudowy Dunaju między Straubing i Vilshofen". Po raz pierwszy zasiedli przy wspólnym stole fachowcy od ochrony środowiska i przedstawiciele gospodarki aby przygotować plan postępowania.

Znaczenie komunikacyjne MDK

Kanał Men - Dunaj, łączący międzynarodowe drogi wodne Dunaj i Ren, jest narodową drogą wodną i obowiązują na nim Przepisy Śródlądowych Dróg Wodnych (Binnenschifffahrtsstraßen - Ordnung). Przez to MDK jest ważną częścią transeuropejskiej drogi wodnej Ren - Men - Dunaj, która liczy sobie 3500 km.

Obok klasycznych towarów masowych, ważną rolę odgrywa transport ładunków ciężkich i specjalnych oraz wartościowych, gotowych części dla przemysłu. Opłaty żeglugowe na MDK i na Menie pobierane są od tony ładunku oraz jego rodzaju. Wzrost wysokowartościowych ładunków wyniósł w ostatnich trzech latach ok. 60%.

Podział ładunków w roku 2011.
Kwitnie ruch wielkich kabinowych statków wycieczkowych, na których coraz więcej ludzi spędza urlopy. W zeszłym roku przemierzyło MDK 688 kabinowych wycieczkowców przewożąc 110 000 pasażerów!