Chociaż Legnicę od morza dzieli kilkaset kilometrów, a przepływającą przez miasto rzekę Kaczawę trudno uznać za żeglowną, był jednak taki moment w historii miasta, że możliwość powstania przeładunkowego portu śródlądowego była bardzo poważnie brana pod uwagę.

Czy Legnica miała kiedykolwiek szanse aspirować do miana miasta portowego? Przeciętny Legniczanin na taka wizję postuka się znacząco w czoło. Mimo to pytanie wcale nie jest niedorzeczne na jaki z pozoru wygląda. Chociaż Legnicę od morza dzieli kilkaset kilometrów, a przepływającą przez miasto rzekę Kaczawę trudno uznać za żeglowną, był jednak taki moment w historii miasta, że możliwość powstania przeładunkowego portu śródlądowego była bardzo poważnie brana pod uwagę.

A wszystko zaczęło się w końcu ubiegłego stulecia, kiedy to pruskie władze doszły do przekonania, że transport śródlądowy jest najtańszą i najefektywniejszą formą masowego przewozu towarów, a dynamiczny rozwój gospodarczy prowincji śląskich powodował potrzebę taniego i szybkiego przemieszczania towarów. I właśnie tu, na Śląsku zaczęły się najbardziej ekspansywnie rozwijać przedsiębiorstwa różnych branż, i właśnie firmy te zmuszone były szukać coraz to nowych, nieczęsto bardzo odległych rynków zbytu.

Była już co prawda dobrze rozwinięta sieć linii kolejowych która mogła zaspokoić w miarę potrzeby zapotrzebowanie na przewóz towarów, lecz niestety była stosunkowo droga. Wiadomo już od dawna, że właściciele firm bez względu na czas i miejsce, w jakim im przyszło prowadzić działalność chcą ponosić jak najmniejsze koszty. Z entuzjazmem więc przyjęli opublikowany w roku 1897 pierwszy projekt kanałowego połączenia Łaby z Odrą, którego trasa przebiegając ze wschodu na zachód miała ułatwić wymianę towarową.

Aby ten projekt mógł być zrealizowany potrzebne były ogromne fundusze, pomimo tego autorzy planu budowy kanału byli dobrej myśli. Już w 1902 roku powołano specjalny zespół, który miał sprawdzić w terenie techniczne możliwości przekopania kanału, i dopiero po zebraniu wszelkiej dokumentacji przystąpiono do opracowania projektu kanału. Niestety, kontynuowanie prac projektowych przerwała pierwsza wojna światowa zmuszając przyszłych budowniczych kanału do kopania okopów w niemal całej Europie.

Pomimo tego, jak się później okazało projekt tego wielkiego przedsięwzięcia nie został całkowicie zaniechany. Przypomniano sobie o nim w roku 1917. Było to co prawda już zupełnie inne państwo niemieckie, a Śląsk podobnie jak i całe Prusy został dotknięty kryzysem gospodarczym, pomimo tego autorzy i zwolennicy projektu budowy kanału mieli nadzieję, że jego realizacja z jednej strony pobudzi koniunkturę gospodarcza, a z drugiej zaś strony zjednoczy wokół wielkiej idei budowy kanału rozbity w konsekwencji przegranej wojny naród.

Pomimo utyskiwań sceptyków na ogromne koszty budowy przystąpiono do dalszych prac nad starym projektem. Przewidywał on, że kanał łączący Odrę z Łabą będzie przebiegał w odległości około 15 km na północ od Legnicy. Takie rozwiązanie odpowiadało wszystkim za wyjątkiem legnickich władz miejskich i lokalnych przedsiębiorców. Oni też byli zdania, że 15 km to przecież niewielka odległość, ale o wiele lepiej mieć port przeładunkowy bliżej miasta niż wozić swoje towary nawet na tak niewielką odległość.

Dlatego też władze miasta rozpoczęły wzmożoną korespondencje adresowaną do pruskiego ministerstwa badając, na ile jest możliwe przeprowadzenie korekty planów zamierzonej inwestycji. Pomysł rajców miejskich Legnicy sprowadzał się do przesunięcia początkowego odcinka kanału bardziej na południe, tak aby znalazł się w granicach miasta. Opracowano nawet wstępny projekt portu i wskazano pod niego tereny na których mógłby powstać.

O tym, że władze pruskie potraktowały pomysł legniczan poważnie świadczy fakt przybycia z Gdańska specjalnej komisji fachowców od budowy kanałów i regulacji rzek. Opinia ich była na tyle pozytywna, że już jesienią 1917 roku dokonano korekty pierwotnego przebiegu kanału. I już od tego momentu Legnica zaczęła aspirować do miana miasta portowego, a radca budowlany Ochelman wszedł do składu ogólno-niemieckiego komitetu budowy kanału.

Wtedy tez pojawił się pomysł, ażeby siecią kanałów śródlądowych połączyć nie tylko Łabę z Odrą, ale żeby swym zasięgiem dochodziła aż do Górnego Śląska. Pomysł ten spotkał się z ogromnym entuzjazmem, a legniccy przedsiębiorcy i plantatorzy widzieli już oczami wyobraźni nowe możliwości zbytu towarów i płodów rolnych na chłonnym górnośląskim rynku. I nie ma się co dziwić, że lokalni przedsiębiorcy tak bardzo chcieli aby powstały takie połączenia wodne. Głównym argumentem była możliwość sprowadzania tym szlakiem komunikacyjnym stosunkowo taniego górnośląskiego węgla.

Jednak byli też tacy sceptycy, którzy entuzjastów budowy portu stawiali w jednym rzędzie z fantastami marzącymi o lotach na księżyc. Lokalny dziennik "Liegnitzer Tageblatt", który bardzo uważnie śledził wszystkie miejskie sprawy, zimą 1918 roku bardzo dokładnie przedstawił argumenty obu stron. W tym przypadku niestety, okazało się, że sceptycy mieli rację. Kanału nigdy nie zbudowano, z powodów prozaicznych – braku pieniędzy. Później, kiedy ogólna sytuacja gospodarcza poprawiła się kolejni władcy tych regionów doszli do przekonania, że przyszłość należy do samochodu, i dla tego tez powstała przebiegając nieopodal Legnicy autostrada, a o transporcie wielkich ilości towarów z tego regionu drogą wodna już nikt nie myślał.

A wielka szkoda, dziś nic więcej nie pozostaje poza oglądaniem pożółkłych planów budowy kanału i rozważań, co by było gdyby...