O nie! Gdzie jest JavaScript?
Twoja przeglądarka internetowa nie ma włączonej obsługi JavaScript lub nie obsługuje JavaScript. Proszę włączyć JavaScript w przeglądarce internetowej, aby poprawnie wyświetlić tę witrynę, lub zaktualizować do przeglądarki internetowej, która obsługuje JavaScript.

"ATLANTIC"

Ostatnia aktualizacja 15 lat temu
ValdemarasValdemarasAdministrator Administrator
Dodano 15 lat temu
A to kolejne wodze fantazji ale już na wysoką skalę jakie puścił Pan Marek Michalski w swej książce
pod tytułem "Statki parowe na polskich wodach śródlądowych - bocznokołowce tom I" wydanej
przez Fundację Otwartego Muzeum Techniki, Wrocław 2009.
Otóż na str. 57 autor opisuje statek pasażersko-towarowy, parowiec "ATLANTIC" pisząc -
W 1920 r., gdy Wojsko Polskie wkroczyło do Torunia, na pochylni stoczni Pawłowskiego stał statek "Atlantic". Prawdopodobnie była to przebudowa na statek barki beznapędowej, zbudowanej
przez stocznię J.W. Klawittera w 1892 r. pod numerem 176. Armatorem barki był G. Eilers und Sohn z
Brahemunde [Brdyujscie pod Bydgoszczą przyp.W.D.] ale akurat to nie było Brahemunde lecz Brahe. Nazwę Brahemunde dopisał autor. Do służby pod polską banderą statek wszedł ok.
1922 r. L=63,25 m; B=6,00/11,00 m, T=0,52-1,37 m, maszyna parowa dwustopniowego rozprężania 180 KM, kocioł parowy-brak informacji.
Przebieg służby

1920-1922 ATLANTIC dokończenie budowy lub przebudowy
1922-1935 ATLANTIC Ch.D. Kac, A. Mendelbaum, F. Rabinowicz
port mac. Tczew
1929 przebicie dna
1936-1939 ATLANTIC A. Mendelbaum, H. Kleinberg, R. Kupferblum, Tczew.
09.1939 statek zatopiony przez Niemców pod Przyłubiem [ok. km 755]
po 1939 brak informacji o wydobyciu i złomowaniu.

W uwagach autor dodaje że "ATLANTIC" był drugim co do wielkości spośród jednokominowych statków pasażersko-towarowych, kursował na linii Warszawa-Gdańsk zabierając na pokład do
200 T ładunku [nie biorąc ciężaru pasażerów]. Eleganckie wykończenie wnętrz zwiększało komfort podróży, na co specjalnie zwracał Edmund Delkowswki [kim był E. Delkowski autor objaśnia na str.352]

Tyle autor.
Na czym polega fantazja Pana M. Michalskiego postaram się wyjaśnić poniżej.
Moja pierwsza uwaga: nie było w Toruniu stoczni Pawłowskiego. Był to warsztat szkutniczy położony
w porcie drzewnym pod Toruniem budujący drewniane barki. Warsztat nie posiadał pochylni, statki budowano na
lądzie i wodowano przy wysokiej wodzie lub za pomocą koni sciągano podkłądając drewniane bale.
Druga prawda: autor pisząc o barce "Atlantic" zbudowanej w Gdańsku w stoczni Klawittera w 1892 roku powołuje
się na żródło [29] R. Schmelzkopfa - "Verzeichis J.W. Klawitter in Danzig erbauten Schiffe"- zapomniał dodać że jest to cały artykuł poswięcony budownictwie okrętowemu w Gdańsku do 1945 r. zawarty w czasopismie wydawanym w Cuxhaven pod tytułem Strandgut. Tylko że albo autor ma kłopoty z terminologią typu budowanych statków ale jednak najprawdopodobniej celowo dopasował sobie dane tego statku dla własnych potrzeb oraz jak wspomniałem z Brahe zrobił Brahemunde. Otóż w w/w żródle pod numerem budowy 176 podano że zbudowano
bark "Atlantic" w czerwcu 1892 roku a oddano armatorowi w sierpniu 1892 r. Bark to nie barka jak sądzi M. Michalski tylko typ żaglowca poza tym wymiary tego statku to: pojemność brutto to 1088 RT, dlugość - 62,02 m; szerokość - 10,10 m i zanurzenie - 6,27 m.
Czyżby autor tego nie widział nie sądzę. A oto co zobaczyło by Wojsko Polskie gdy wkraczało do Torunia w styczniu 1920 r. według M. Michalskiego.
zegluga.szympanstudio.pl/albums/userpics/normal_Atlantic24%7E0.jpg

zegluga.szympanstudio.pl/albums/userpics/normal_Atlantic23.jpg
A jak naprawdę było z bocznokołowcem "ATLANTIC", trudno dać jednoznaczną odpowiedż. Ale na podstawie dokumentów archiwalnych można
stwierdzić że:

"ATLANTIC";

POPRZEDNIE NAZWY: ex.
TYP STATKU: STATEK PASAŻERSKO-TOWAROWY
ROK BUDOWY: nieznany, przebudowa Pińsk 1930
STOCZNIA: nieznana
NR. BUD.:

zegluga.szympanstudio.pl/albums/userpics/normal_Kresowiec.jpg

DANE TECHNICZNE:
1931
długość całkowita: 63,25 m; długość m.p.: 58,83 m; szerokość: 6,00 m, szerokość całkowita: 11,10 m; wysokość burt: 2,50 m; wysokość nierozbieralna: 5,60 m; zanurzenie min.:0,52 m; zanurzenie max.: 0,85 m.
SILNIKI GŁÓWNE:
1 maszyna parowa pochyła dwucylindrowa podwójnego rozprężania prod. F. Schichau, Elbing. Rok budowy 1881; moc: 180 KM.
KOTŁY PAROWE:
1 kocioł parowy płomieniówkowy prod. Mikołów; rok produkcji 1928.; ciśnienie 7 atm.; pow.ogrzewania: 67,9 m2.
INNE DANE:
materiał budowy: dno: stal; burt: stal; pokład: drewno
kadłub nitowany o poprzecznym systemie wiązań.
napęd: dwa boczne koła łopatkowe Morgana; załoga: 11 osób; pasażerowie:613 w II kl. osoby; ładowność: 277 t.
PORT MACIERZYSTY:
Warszawa
ARMATOR:
Polska Żegluga Rzeczna "Vistula" Sp. z o.o., Warszawa.
NUMERY REJESTRACYJNE:
9 [DDW., Warszawa]; 915 [P.Z.W., Toruń]
RYS HISTORYCZNY

Pierwsze wzmianki o statku pasażerskim "ATLANTIC" pochodzą z 1931 roku kiedy to statek zostaje zarejestrowany w Toruniu. Jego właścicielami byli: Chaim Dawid Kac i Towarzystwo Polskie z Międzyrzecza koło Łukowa. Kiedy zbudowano statek nie wiadomo. Dokumenty tej jednostki podają że statek przebudowano w Pińsku w 1930 r. Trudno to ustalić czy tak było. Jedno jest pewne na jednym ze zdjęć "Atlantic"; znajduje się na pochylni stoczni w Modlinie ze statkami "Witeż" i "Mickiewicz". Zdjęcie datowane jest wyrażnie na 2 lipca 1930 r. Prawdopodobnie przebudowę rozpoczęto w Pińsku a ukończono w Modlinie. Według K. Gęsikowskiego [przedwojennego marynarza statków wiślanych potem gł. Dyspozytora Żeglugi Bydgoskiej] statek ten był holownikiem tylnokołowym dwukominowym w układzie jeden komin za drugim, pływającym na Polesiu o nazwie "KRESOWIEC". [zachowane fotografie "Kresowca" i "Atlantica"; pokazują duże podobieństwo kadłuba]. Na Wisłę sprowadzono go ok. 1928 r. Według niego statek ten przebudowano obcinając rufę z kołami łopatkowymi i podłużając go z 37,00 m do 58,83 m. Maszynę parową wstawiono ze starego statku. Kotły złomowano wstawiając jeden nowy. Maszyna posiadała dwa cylindry jeden za drugim. Przebudowano kadłub, przystosowano do przewozu pasażerów i ładunku. Statek posiadał całkowicie oświetlenie elektryczne. Statek eksploatowała od 1931 r. Polska Żegluga Rzeczna "Vistula" Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie. Pływał w relacji Warszawa-Tczew. Przedtem w 1929 roku statek wjechał na przeszkodę podwodną i doznał przebicia kadłuba. Wtedy też prawdopodobnie przebudowano go. We wrześniu 1933 roku właścicielami statku byli: Chaim Dawid Kac z Międzyrzecza, Aram Mandelbaum z Pińska i Frunna Rabinowicz z Warszawy. Trzy lata póżniej statek ponownie chyba przebudowano. Mógł zabrać 463 tony ładunku i 244 pasażerów w II kl i 40 miejsc leżących w I kl. Liczba załogi 9 osób, zanurzenie wzrosło do 1,37 m. Jego nowi właściciele to Aram Mandelbaum z Pińska, Henryk Kleinberg z Torunia i Rabin Kupferblum z Warszawy. We wrześniu 1939 roku zatopiony koło Solca Kujawskiego. Brak informacji o wydobyciu i złomowaniu jednostki.
zegluga.szympanstudio.pl/albums/userpics/normal_Atlantic2.jpg

zegluga.szympanstudio.pl/albums/userpics/normal_Atlantic.jpg

OPRACOWAŁ: Waldemar Danielewicz Sopot 22 sierpnia 2009 r.
Waldemar Danielewicz
Edytowany przez Apis dnia 26.11.2018, 5 lat temu
ValdemarasValdemarasAdministrator Administrator
Dodano 15 lat temu
Pozwoliłem sobie na przeniesienie informacji, które zamieścił Borsuk bezpośrednio do tematu o statku "Atlantic". Mam nadzieje Janku że nie będziesz miał mi tego za złe. Jednocześnie pozostawiam twój tekst w forum dyskusyjnym aby nie pomniejszać Ci ilości postów.

Kilka sprostowań i uzupełnień do informacji Waldemara Danielewicza o statku ATLANTIC.
Jeszcze raz chciałbym podkreślić swoje niezadowolenie, że obecne ustawienie forum uniemożliwia odpowiedź pod tekstem postu w danym temacie.
1. Dane techniczne tego statku pochodzą oczywiście z 1936 roku, a nie z roku 1923.
2. Z moich notatek wynika, że współudziałowcem była firma Rabinowicz, a nie Frunna Rabinowicz, ale być może źle odczytałem zapis w dokumencie.
3. Statek nie mógł zabierać 463 ton ładunku, ta liczba to powierzchnia ładunkowa (463 m2).
4. Numer rejestracyjny 9 nie został nadany przez PZW Warszawa, ale przez Dyrekcję Dróg Wodnych w Warszawie (a właściwie podległy urząd - Zarząd Dróg Wodnych).

Ta ostatnia informacja wiąże się z pochodzeniem statku. Niski, warszawski numer statku, oznacza że został zarejestrowany w tym mieście niedługo po wprowadzeniu obowiązku rejestracyjnego (1 lipca 1926 r.). Statki pływające na Polesiu rejestrowała Dyrekcja Dróg Wodnych w Wilnie, a numeracja zaczynala się liczby 1001. Z drugiej strony statki, które zmieniały port macierzysty nie zmieniały swojego znaku numerowego (także przy zmianie nazwy pozostawał ten sam numer), czyli KRESOWIEC mógł być eksploatowany na Pinie i Prypeci. Niestety w dokumentach które widziałem jest luka między rokiem 1923 a 1935, stąd konieczne są jakieś hipotezy dla tego okresu. Sądząc po zdjęciach to charakterystyczny dziób KRESOWCA jest identyczny jak dziób parostatku ATLANTIC.
W 1934 roku Biuro Wojskowe Ministerstwa Komunikacji zarządało od Wydziałów Dróg Wodnych niektórych Urzędów Wojewódzkich przedstawienia listy statków i barek przewidzianych do świadczeń na rzecz wojska na wypadek wojny. Naczelnik WDW w Urzędzie Wojewódzkim Pomorskim w Toruniu - inż. Artur Born przedstawił żadany wykaz, wśród statków był ATLANTYK (taka była pisownia nazwy statku w dokumencie), pozostałe to: POSPIESZNY, WITEŹ i LECH. W dokumencie podane były fragmentaryczne dane statków, dla opisywanej jednostki podano moc maszyny parowej - 150 HP oraz zanurzenie statku pustego (52 cm) i z ładunkiem (85 cm). Dla przypomnienia, w planie mobilizacyjnym "S" z lat 1926/27 KRESOWIEC miał być zmobilizowany do Flotylli Pińskiej.
Następne informacje o parametrach statku pochodzą z 1936 roku. Wymiary statku ATLANTIC to: 63,25/58,63x6,0/11,1x0,52/1,37 m, moc maszyny parowej - 180 KM, 277 ton ładunku, 463 m2 powierzchni ładunkowej, 244 miejsc siedzących i 40 leżących, 9 osób załogi: kapitan, sternik, 2 maszynistów, 3 palaczy, 2 pokładowych. W spisach z 1937 roku pojawia się całkowite zanurzenie 0,85 m, a liczba miejsc dla pasażerów to 613 miejsc siedzących i 15 leżących. Zmieniają się też współwłaściciele, do Arona Mandelbauma z Pińska dołączyli H.Kleinberg i R.Kupferblum.
W wykazie z 1939 roku nie ma zmian, tylko załoga zwiększyła się o jednego pokładowego. Portem macierzystym był Toruń, a miejscem stałego postoju - Warszawa.
Na koniec kilka słów o dwóch wartościach całkowitego zanurzenia statku: 0,85 m i 1,37 m, które wystepują w dokumentach. Statek o podanych wymiarach powinien zwiększać swoje zanurzenie o centymetr przy załadowaniu dodatkowych 2-3 ton, czyli zwiększenie zanurzenia o 33 centymetry - w stosunku do 52 cm - oznacza dodatkowe 66-99 ton na pokładzie, zaś podana całkowita ładowność to 277 ton. Przy załadowaniu tej ostatniej masy statek powinien zwiększyć swoje zanurzenie przynajmniej o 90 cm, czyli zanurzenie ok. 1,4 m, co zgadza się z wartością 1,37 m.
Waldemar Danielewicz
Edytowany przez Valdemaras dnia 24.08.2009, 15 lat temu
ValdemarasValdemarasAdministrator Administrator
Dodano 15 lat temu
Tak masz rację pierwsze moje informacje o tym statku są z 1931 r.Data rejestracji w Toruniu a nie z 1923 mój błąd. W dokumentach toruńskich jest Aram ale może bardziej być Aron bo to raczej żydowskie imię niż Aram. W dokumentach pisze Frunna Rabinowicz i podany jest jej adres.
Waldemar Danielewicz
Edytowany przez Valdemaras dnia 24.08.2009, 15 lat temu
ValdemarasValdemarasAdministrator Administrator
Dodano 15 lat temu
Znalazłem jeszcze w swoich notatkach jeszcze takie dane dok ładnie z września 1933 roku, a traktujące o ilości przewożonych osobach.
Otóż w I kl "Atlantic" mógł zabrać 54 osoby, w drugiej 60 osób i na pokładzie 469 osób i w kabinach 20 osób. Ilość łączna to 603 osoby. Ale w dokumentach jest podana łączna ilość 613 to chyba jest błąd. Druga sprawa to kocioł parowy w 1931 roku jako wytwórca podany jest Mikołów, a w 1933 roku Siemianowice. Ilość ładunku to 277 ton. Prędkość pod prąd to 8 km/godz. a z prądem 15 km/godz.
Moja hipteza skłania się ku temu że jest to jednak dawny holownik tylnokołowy "Kresowiec" sprowadzony na Wisłę w 1926 roku. Zastanawiające jest jednak to że jako rok i miejsce przebudowy podano 1930 i miejsce Pińsk. Na pewno statek ten jako "Atlantic" jest na Wiśle w 1929 roku. Pytanie czy przebudowany i podłużony statek o długości ponad 63 m przeszedł by z Pińska na Wisłę przez Kanał Królewski na Wisłę. tego nie wiem. Myślę jednak że przebudowy dokonano w Modlinie właśnie w 1930 roku na co wskazywały by zdjęcie gdyż stojący na pochylni "Atlantic" jest dłuższy niż statek "Witeż".
Waldemar Danielewicz
możesz przeglądać wszystkie wątki dyskusji na tym forum.
możesz rozpocząć nowy wątek dyskusji na tym forum.
nie możesz odpowiadać na posty w tym wątku dyskusji.
nie możesz rozpocząć ankietę na tym forum.
nie możesz dodawać załączniki w tym forum.
nie możesz pobierać załączniki na tym forum.
Moderator: Administrator
Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na nasze ustawienia prywatności i rozumiesz, że używamy plików cookies. Niektóre pliki cookie mogły już zostać ustawione.
Kliknij przycisk `Akceptuję`, aby ukryć ten pasek. Jeśli będziesz nadal korzystać z witryny bez podjęcia żadnych działań, założymy, że i tak zgadzasz się z naszą polityką prywatności. Przeczytaj informacje o używanych przez nas Cookies