O nie! Gdzie jest JavaScript?
Twoja przeglądarka internetowa nie ma włączonej obsługi JavaScript lub nie obsługuje JavaScript. Proszę włączyć JavaScript w przeglądarce internetowej, aby poprawnie wyświetlić tę witrynę, lub zaktualizować do przeglądarki internetowej, która obsługuje JavaScript.

WAWEL

Ostatnia aktualizacja 15 lat temu
ValdemarasValdemarasAdministrator Administrator
Dodano 15 lat temu
"WAWEL"

POPRZEDNIE NAZWY: ex. "INGE"; ex "WAWEL"
TYP STATKU: HOLOWNIK PAROWY BOCZNOKOŁOWY
ROK BUDOWY:1893; NUMER BUDOWY: 208
STOCZNIA: Stettiner Vulcanwerft, Stettin. [Niemcy]

DANE TECHNICZNE:
1923
długość: 38,00 m; szerokość: 4,00 m; szerokość całkowita: m; zanurzenie: 0,60 m; nośność: 55 t.
1935
długość na linii wodnej: 41,00 m; długość całkowita: 42,45 m; szerokość na wręgach: 4,00 m; szerokość całkowita: 7,60 m; zanurzenie: 0,60 m;
1953
długość: 42,50 m; szerokość: 3,74 m; szerokość z tamborami: 8,20 m; wysokość burt: 2,00 m; wysokość statku nierozbieralna: 3,90 m; zanurzenie min.: 0,65 m; zanurzenie max.: 0,75 m
SILNIKI GŁÓWNE:
1 maszyna parowa podwójnego rozprężania; dwu cylindrowa produkcji Stettiner Oderwerke A.G., Stettin. 1893 r.; moc: 130 KM.
KOTŁY PAROWE:
1893: 1 kocioł parowy produkcji Stettiner Oderwerke, Stettin; ciśnienie 8 atm.
1928: 1 kocioł parowy produkcji Warszawskiej Fabryki Lokomotyw w Warszawie, ciśnienie 9 atm.
INNE DANE:
materiał budowy: dno: stal; burt: stal; pokład: drewno
kadłub nitowany o poprzecznym systemie wiązań.
napęd: 2 boczne koła łopatkowe ; prędkość: 16 km/h.; załoga:8 osób;
PORT MACIERZYSTY:
Puławy
ARMATOR:
Okręgowy Zarząd Wodny w Puławach.
NUMERY REJESTRACYJNE:
1 [P.Z.W. Puławy]; 1 [R.D.W., Puławy]
RYS HISTORYCZNY

Zamówiony przez rząd austryjacki dla K.u.K Galizische Staathalterei, Kraków zajmującego się regulacją górnej Wisły leżącej w obszarze zaboru austryjackiego. Otrzymał nazwę "WAWEL". W październiku 1912 roku doszło do pierwszego konfliktu bałkańskiego Austo-Węgry obawiając się wybuchu wojny z Rosją powołały w Krakowie 1 Komendanturę Korpusu Kraków [ 1 Komando Korps Krakau, ] które zmobilizowało posiadane parowce na Wiśle wśród nich znalazł się "Wawel". Został on uzbrojony w dwa szybkostrzelne działka kalibru 37 mm i 2 ciężkie karabiny maszynowe kalibru 7,9 mm. Jednak do wojny nie doszło wkrótce statki rozbrojono i zwrócono cywilnemu armatorowi. Dwa lata później, kiedy wiadomo, że drugi konflikt bałkański doprowadzi do wybuchu wojny pomiędzy sprzymierzonymi ze sobą Austro-Węgrami i Niemcami a Rosją sprzymierzoną z Francją i Wielką Brytanią dowództwo Korpusu powołało K.u.K Weichselflottille, do której wcielono między innymi "Wawel". Otrzymał on status okrętu uzbrojonego i przed nazwą używano skrótu S.M.S. co oznaczało okręt jego cesarskiej mości. Zgodnie z instrukcjami S.M.S "Wawel" został w lipcu 1914 roku opancerzony. Polegało to na zamontowaniu blach o grubości od 5 do 7 mm na kadłubie. Szczególnie opancerzono maszynownię, stanowisko dowodzenia i sterówkę. Uzbrojenie składało się z 4 działek 37 mm oraz 2 c.k.m. Dowódcą tych statków mianowano najczęściej oficerów piechoty cesarsko-królewskiej armii. Załoga cywilna została na czas wojny wcielona do armii i pozostawała na swoim statku. Dodatkowo wzmacnianą ją żołnierzami. Zamontowano również reflektor elektryczny o średnicy 35 cm. W dniach 28 lipca 1914 roku flotylla rozpoczęła ćwiczenia, które według założeń miały trwać 8 dni, lecz przerwano je 31 lipca. Z chwilą wybuchu wojny, czyli 1 sierpnia "Wawel" znajdował się w Krakowie. Cztery dni później on i statki uzbrojone "Tyniec", "Wanda", "Melsztyn" i "Dunajec" wyruszyły do Brzeska Nowego gdzie dotarły 6 sierpnia zdobywając rosyjskie parowce "Nadwiślanin" i "Goplana". 8 sierpnia 1914 roku "Wawel" działał w rejonie Niepołomic a 11 sierpnia pod Tarnobrzegiem ostrzeliwał pozycje rosyjskie. Dzień później wraz z innymi okrętami flotylli dotarł do Nadbrzezia. Z tego portu "Wawel" holował barki z amunicją i zaopatrzeniem do Annopola i Józefowa Lubelskiego. Po 19 sierpnia niski stan wody uniemożliwił jakiekolwiek ruchy flotylli. Jednak "Wawel" został rozbrojony, zdjęto również opancerzenie, wobec czego zmniejszyło się jego zanurzenie i statek wyruszył do Janowca gdzie żołnierze zdobyli dwa rosyjskie statki "Steinkeller i "Planeta". Dopiero 2 września statki dotarły do Annopola. 5 września po zajęciu przez Rosjan Annopola, który został przez nich spalony. Znajdujący się tam "Wawel" został zatopiony przez kozaków a "Steinkeller" spalony. Podniesiony z dna przez saperów w marcu 1916 roku został odholowany do Puław gdzie został wyslipowany i poddany odbudowie. Nie wiadomo czy wszedł do ruchu. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przejęty w Krakowie przez Sekcję Eksploatacji Dróg Wodnych początkowo przy Ministerstwie Komunikacji a potem w 1919 roku Ministerstwie Robót Publicznych. Przydzielony Zarządowi Rzeki Wisły w Krakowie a na początku 1920 roku skierowany do Warszawy. Wobec zagrożenia stolicy przez Armię Czerwoną 2 sierpnia 1920 roku "Wawel" został zmobilizowany i wcielony do III Dywizjonu Flotylli Wiślanej uzyskując prawo noszenia przed nazwą skrótu O.R.P. [ Okręt Rzeczypospolitej Polskiej] został opancerzony i uzbrojony w dwie lądowe armaty kalibru 80 mm i cztery karabiny maszynowe. Jego dowódcą został por. mar. A. Hulewicz. 14 sierpnia "Wawel" z dowódcą 3 dywizjonu por. mar. Nahorskim wyszedł z Modlina w rejon Bobrownik, aby zabrać tam porzucone przez załogi statki "Lubecki" i "Moniuszko" jednak dzień później bolszewicka artyleria skutecznie uniemożliwiła akcję. Natomiast 18 sierpnia 1920 r. "Wawel" i "Stefan Batory' udały się w rejon Dobrzynia. Tam w miejscowości Dębe Wielkie wysadziły zwiad, a następnie ostrzelały oddziały sowieckie próbujące odciąć drogę zwiadowcom na statek. Po udaniu się do Dobrzynia statki zostały ostrzelane z karabinów maszynowych i po krótkiej walce wycofały się do Płocka, gdzie ponownie zostały ostrzelane przez artylerię sowiecką znajdującą się w Płocku-Winiarach. "Wawel" brał udział w obronie mostu płockiego przed bolszewikami. W pażdzieniku 1920 r. jego dowódcą został chor. mar. Kubiński a O.R.P."Wawel" mianowany został statkiem sztabowym Flotylli Wiślanej. Rok później zwrócony władzom cywilnym wszedł w skład taboru Okręgowej Dyrekcji Regulacji Rzek w Warszawie. W 1923 roku przeszedł remont kapitalny w stoczni modlińskiej. Od 1924 roku w Dyrekcji Dróg Wodnych w Warszawie a od 1927 roku w Zarządzie Dróg Wodnych w Warszawie. W 1930 r. przebudowany, wymieniono również kocioł parowy. W 1933 roku skierowany do Państwowego Zarządu Wodnego w Puławach gdzie pracował do wybuchu wojny we wrześniu 1939 r. Podczas okupacji niemieckiej nosił nazwę "INGE" i pływał w administracji wodnej [Wasserstrasseamt] w Puławach. Pod koniec wojny trafił do Warszawy a po jej zakończeniu już jako "Wawel" został w kwietniu 1945 roku przydzielony do Państwowego Zarządu Wodnego w Płocku gdzie obsługiwał prom samochodowy [zniszczone mosty]. W październiku tego samego roku wraca do Puław do tamtejszego PZW. Od 1951 roku w Rejonie Dróg Wodnych w Puławach a od 1963 roku w Okręgowym Zarządzie Wodnym, Puławy. Wycofany pod koniec 1964 roku stał w porcie w Puławach. W 1982 roku wysoka woda wyniosła statek na ląd gdzie przeleżał do 1989 roku, kiedy go ostatecznie złomowano.

zegluga.szympanstudio.pl/albums/userpics/normal_Wawel4c.jpg

© OPRACOWAŁ: Waldemar Danielewicz Gdańsk 7 września 2008.
przedruk za podaniem źródła.
Waldemar Danielewicz
Edytowany przez Valdemaras dnia 18.09.2008, 15 lat temu
możesz przeglądać wszystkie wątki dyskusji na tym forum.
możesz rozpocząć nowy wątek dyskusji na tym forum.
nie możesz odpowiadać na posty w tym wątku dyskusji.
nie możesz rozpocząć ankietę na tym forum.
nie możesz dodawać załączniki w tym forum.
nie możesz pobierać załączniki na tym forum.
Moderator: Administrator
Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na nasze ustawienia prywatności i rozumiesz, że używamy plików cookies. Niektóre pliki cookie mogły już zostać ustawione.
Kliknij przycisk `Akceptuję`, aby ukryć ten pasek. Jeśli będziesz nadal korzystać z witryny bez podjęcia żadnych działań, założymy, że i tak zgadzasz się z naszą polityką prywatności. Przeczytaj informacje o używanych przez nas Cookies