PCHACZ TYPU "BIZON III".
I. PROJEKT
Po wybudowaniu pchaczy typu BIZON I i BIZON II i w oparciu o doświadczenia wynikłe z ich eksploatacji opracowano dokumentację seryjną tych pchaczy oznaczonej numerem umowy 2016 i określanej jako BIZON III. Głównymi wykonawcami projektu byli:T. Tomczyk, J. Perski, Z. Majcher, S. Witkowska i W. Piątek z Biura Projektów i Studiów Taboru Rzecznego we Wrocławiu. W stosunku do poprzednich wersji na pchaczach Bizon III zainstalowano wysokoobrotowe silniki produkcji krajowej budowane na licencji silnika Henschel 6R1416 produkcji ówczesnej Niemieckiej Republiki Federalnej. Małe gabaryty i ciężar tych silników pozwoliły na skrócenie pchacza o 1,80 m. Ponadto zastosowano pełną elektryfikację prądem zmiennym o napięciu 220 V co podniosło sprawność działania maszyn pomocniczych oraz poprawiło warunki bytowe załogi. Ponadto pozwoliło to uniezależnić napęd pomp hydraulicznych od silników głównych. W sterówce zamontowano pulpit w kształcie litery "U" gdzie zgrupowano wszystkie wskaźniki silników głównych i pomocniczych jak i urządzenia do sterowania co pozwoliło na jednoosobowe kierowanie pchaczem bez potrzeby przebywania załogi w siłowni.
Budowę pchacza oznaczonego symbolem budowy B 229 zlecono w 1969 roku Płockiej Stoczni Rzecznej w Płocku. Otrzymał on nazwę "Bizon-O-11" i przeznaczony był dla Żeglugi na Odrze. W sumie zbudowano 45 sztuk tych pchaczy.
W 1971 roku wprowadzono kilka zmian w dokumentacji technicznej zgodnie z umową o numerze 2412 a mianowicie:
- zastosowano nowe hydrauliczne windy kotwiczne
- blok mieszkalny posadowiono na nowej elastycznej konstrukcji zmniejszając tym samym natężenie hałasu
- zastosowano wysokosprawne windy typu OHD do wiązań barek
- przeszklono sterownię
Pchacze te oznaczono jako "BIZON III T" gdyż budowane były przez Tczewską Stocznię Rzeczną w Tczewie. Otrzymały symbol budowy B 372, ich produkcję rozpoczęto w 1972 roku. Z kolei Płocka Stocznia Rzeczna w Płocku rozpoczęła budowę pchaczy oznaczonych jako "BIZON III P" i mające numer budowy B 424.
II. KADŁUB
Statek jest jednopokładowym motorowym pchaczem rzecznym. Posiada jeden pokład ciągły z uskokiem na rufie o wysokości 0,70 m. Kadłub wykonano ze stali okrętowej węglowej normalnej jakości typu St 3 S. Dno konstrukcji pojedynczej o poprzecznym układzie wiązań wytrzymałościowych, poszycie dna wykonano z blach o grubości 5 i 6 mm. Natomiast w rejonie dziobu 8 mm odpowiednio do zastosowanych wzmocnień lodowych pozwalającym pływać w drobno pokruszonym lodzie. Pchacz posiada trzy grodzie poprzeczne wodoszczelne płaskie, które dzielą kadłub na cztery przedziały. Zawierają one licząc od rufy:
I. skrajnik rufowy z urządzeniami sterowymi
II. pomieszczenia mieszkalne, na , które składało się:
a. dwie kabiny jednoosobowe dla kapitana i mechanika
b. dwie kabiny dwuosobowe dla marynarzy
c. kuchnia
d. przedsionek
e. W.C.
f. łazienka z natryskiem
g. suszarnia
III. siłownia
IV: skrajnik dziobowy
Pokład główny usytuowany jest na wysokości 2000 mm od płaszczyzny podstawowej w rejonie śródokręcia oraz 2700 mm w rejonie rufy, wykonano go z blachy stalowej o grubości 5 i 6 mm a na rufie 4 i 6 mm. Dodatkowy międzypokład wewnętrzny ma grubość 4 mm. Ukształtowanie pokładu daszkowe o nachyleniu 2,0 %. Poszycie burtowe ma poprzeczny system wiązań wytrzymałościowych i posiada grubość 5 mm i jest pogrubione do 8 mm w rejonie uskoku pokładu, odstępy wręgowe wynoszą 450 mm. Na pokładzie usytuowana jest nabudowa w, której znajdują się pomieszczenia załogowe, maszynowe i przedsionek. Wykonana jest ona z blachy o grubości 3 mm. Światło dzienne zapewniają duże okna typu kolejowego. W części dziobowej znajduje się sterówka, jest ona podnoszona i opuszczana hydraulicznie przy skoku 1.400 mm. Pchacz posiada po dwa stery zaśrubowe za każdą śrubą typu wypornościowego podwieszane.
DANE TECHNICZNE
Długość całkowita: 20,70 m
Długość na wodnicy: 20,30 m
Szerokość na wręgach: 8,20 m
Szerokość całkowita: 8,28 m
Wysokość boczna: 2,00 m
Zanurzenie konstrukcyjne: 1,15 m
Wysokość nierozbieralna przy
opuszczonej sterówce: 3,60 m
Wysokość nierozbieralna przy
podniesionej sterówce: 5,05 m
Uciąg na palu: 50 kN
Prędkość z dwiema barkami: 11 km/godz.
Autonomiczność żeglugi: 155 godz.
Nosność: 17,70 t.
III. SIŁOWNIA
Napęd główny stanowią dwa zespoły napędowe typu 05H6A lub 57H6Aa Wola-Henschel produkcji Zakładów Mechanicznych im. M. Nowotki w Warszawie. Są to silniki sześciocylindrowe o mocy maksymalnej 308 kW [05H6A] przy 1500 obrotach na minutę i 310 kW [57H6Aa] przy 1600 obrotach na minutę. Dwie przekładnie redukcyjno-nawrotne o przełożeniach 4:1. Pędnik to dwie śruby napędowe o średnicy 1260 mm pracujące w dyszy Kort’a.
Prąd dostarczają trzy urządzenia prądotwórcze prądu przemiennego po 400 V, 50 Hz typu ZE 266/53 o mocy po 38 kVA kW oraz bateria akumulatorowa prądu stałego 24 V o pojemności 190 Ah. Statek posiada rozdzielnicę zasilania z ladu 3 x 380 V, 50 Hz dla natężenia prądu 63 A.
Na pchaczu zastosowano instalacje elektryczne 3 x 380 V dla zasilania urządzeń siłowych i grzewczych oraz instalacja 24 V prądu stałego dla zasilania oświetlenia postojowego, instalacji sygnalizacyjnej i alarmowej.
Pojemność zbiorników paliwa napędowego wynosi 16 m3 a oleju smarnego o,5 m3.
IV. WYPOSAŻENIE
a. pokładowe
- urządzenia cumowniczo-holownicze:
dwie głowice cumownicze wciągarek kotwicznych
dwa pachoły podwójne na rufie, jeden pojedynczy na rufie i dziobie.
dwa pachoły podwójne na dziobie przeznaczone do szczepiania barek
- urządzenia sczepiające
dwie wciągarki szczepiajace z napędem ręcznym o uciągu 300 kN z dwiema linami stalowymi o średnicy 25 mm z dwoma amortyzatorami sprężynowymi.
- urządzenia kotwiczne
dwie rufowe elektryczno-hydrauliczne wciągarki kotwiczno-cumownicze.
dwie kotwice szerokołapowe o masie 400 kG.
dwa łańcuchy kotwiczne o średnicy 26 mm i długości 30 m z dwoma stoperami typu szczękowego i dwoma zwalniakami
- urządzenia sterowe
elektrohydrauliczne z zespołem siłowym typu NS 3C zasilanym z zespołu pompowego z silnikiem elektrycznym. Zasilanie awaryjne za pomocą pompy napędzanej z przekładni zespołu napędu głównego. System sterowania ze sterówki na drodze elektrycznej z systemem czasowym, sterowanie awaryjne z pokładu obok sterówki na drodze elektrycznej.
bębny linowe
bosaki, sonda ręczna i komplety lin.
b. sygnałowo-radiowe
- komplet lamp nawigacyjnych
- reflektor do jazdy nocnej
- maszt sygnalizacyjny
- tablice mijania
- radiotelefon typu FM 302 [wówczas]
- buczek dźwiękowy
c. ratunkowe
- koła ratunkowe
- inwidualne pasy ratunkowe
- łódź stalowa o długości 3,50 m dla czterech osób służąca również jako łódź robocza
- pływak ratunkowy aluminiowy typu „Roś”
d. pożarowe
- komplet gaśnic
- koc gaśniczy
- rękawice ognioodporne
- pompa ppoż. napędzana z napędu głównego
- węże pożarowe z prądownicą.
© Opracował: Waldemar Danielewicz styczeń 2008 
ValdemarasAdministrator 