Odp: NOSOROŻEC
[b]PCHACZE TYPU "NOSOROŻEC"[/b]
[b] I. PROJEKT[/b]
Ten typ pchacza powstał głownie na wody zalewów, portów i odcinków ujściowych naszych rzek. Ponieważ warunki meteorologiczne i hydrologiczne zalewów morskich różnią się znacznie od istniejących na rzekach ten typ pchacza musiał spełniać szereg warunków jak: praca przy dużej fali, we mgle i zalodzeniu. Jednak inspiracją opracowanego w 1968 roku projektu w Biurze Projektów i Studiów Taboru Rzecznego we Wrocławiu były nowo powstałe Zakłady Chemiczne w Policach i Zakłady Nawozów Fosforowych w Gdańsku. Zostały one umiejscowione celowo nad akwenem wodnym z dwóch powodów. Pierwszy to możliwość bezpośredniego załadunku na linii statek-zakład oraz rozładunek komponentów potrzebnych do produkcji i drugi wywóz z terenu zakładu na wysypiska odpadów powstających przy produkcji nawozów. W wypadku Polic transport miał się odbywać na linii Police – Świnoujście przez Zalew Szczeciński a w przypadku Gdańska do Wiślinek po Martwej Wiśle.
Ponieważ na obydwu akwenach panują różne warunki nawigacyjne opracowano dwa projekty tych pchaczy oznaczonych Nosorożec „G” dla Gdańska i Nosorożec „S” dla Szczecina. W założeniach pchacze miały być eksploatowane z barkami typu BPF-1000 o ładowności 1000 t w układzie pchacz + barka w Gdańsku i pchacz + 2 barki w Szczecinie. Na tego typu pchaczach zastosowano inne kształty kadłuba pchacza i barek, nowe układy napędowo-sterowe i inne urządzenia sczepiające pchacz z barką ponadto kadłub otrzymał wzmocnienia lodowe. Autorami projektu byli: W. Zbilut, J. Stanisławski, Z. Majcher, S. Witkowski i S. Kaczyński co do typu „G” i : W. Zbilut, B. Tomaszewski, W. Piątek J. Stanisławski, Z. Majcher, S. Witkowska, J. Wadowski i S. Kaczyński. Budowę pierwszego pchacza oznaczonego symbolem budowy B 255/1 G zlecono Kozielskiej Stoczni Rzecznej w Koźlu. Kadłub natomiast wykonał Oddział stoczni w Dobrzeniu został on zakończony w 1969 r. Jego armatorem zostało P.P. Żegluga Gdańska w Gdańsku, której powierzono obsługę kombinatu chemicznego w Gdańsku. Początkowo zestawy miały eksploatować Gdańskie Zakłady Nawozów Fosforowych jednak po ustaleniach na szczeblu ministerialnym zapadała decyzja, że powierzy to się armatorom wyspecjalizowanym w przewozu ładunków. Natomiast Nosorożec „S” zaprojektowany wcześniej a budowany w okresie późniejszym oznaczony został symbolem budowy B160.
[b]DANE TECHNICZNE: [/b] "G" "S"
długość całkowita: 21,20 m 21,00 m
długość na linii wodnej: 18,00 m 18,00 m
szerokość na wręgach: 8,40 m 8,40 m
szerokość całkowita: 8,60 m 8,60 m
wysokość burt: 3,00 m 3,00 m
wysokość statku przy zanurzeniu max.: 4,75 m
zanurzenie max.: 2,44 m 2,20 m
Natomiast w latach osiemdziesiątych XX w. opracowano dokumentację nowego pchacza typu Nosorożec opartą w większości na planach gdańskich pchaczy tego typu. Budowę jednostki oznaczanej jako pchacz 2 x 280 kW zlecono Tczewskiej Stoczni Rzecznej w Tczewie, która ukończyła go w 1990 roku. Przeznaczony był dla ówczesnego Przedsiębiorstwa Państwowego Żegluga Bydgoska w Bydgoszczy do pracy w portach Gdańska i Gdyni.
[b]II. KADŁUB "G"[/b]
Wykonano ze stali okrętowej St 37 S w podłużnym systemie wiązań wytrzymałościowych. Pchacze posiadają 37 wręg w odstępach, co 500 mm., Cztery poprzeczne grodzie wodoszczelne dzielą kadłub na cztery przedziały. Zawierają one od rufy:
I. skrajnik rufowy.
II. zbiornik balastowy
III. siłownię.
IV. zbiornik balastowy
V. skrajnik dziobowy.
Na pokładzie głównym umieszczono stalową nadbudowę mieszczącą pomieszczenia socjalne załogi, maszynownię i magazynek. Na nadbudowie znajduje się sterówka opuszczania i podnoszona hydraulicznie. Wejście do niej znajduje się z pokładu górnego nadbudowy. Ponieważ na tego typu pchaczach przewidywano system trzy zmianowy nie przewidziano pomieszczeń załogowych jak kajuty, znajdują się tu tylko pomieszczenie dyżurne, kuchnia, sanitariaty, umywalnia z natryskiem i szafki na odzież. Światło dzienne zapewniają duże okna typu kolejowego zarówno w nadbudowie i sterówce.
[b]IIA. KADŁUB "S".[/b]
Wykonany podobnie jak kadłub pchaczy gdańskich wykonany jest ze stali okrętowej St 37 S w podłużnym systemie wiązań wytrzymałościowych. Pchacze posiadają 37 wręg w odstępach, co 500 mm. Cztery poprzeczne grodzie wodoszczelne dzielą kadłub na cztery przedziały. Zawierają one od rufy:
I. skrajnik rufowy.
II. zbiornik balastowy
III. siłownię.
IV. zbiornik balastowy.
V. skrajnik dziobowy.
Na pokładzie głównym umieszczono stalową nadbudowę mieszczącą pomieszczenia socjalne załogi, maszynownię i magazynek. Sterówka umieszczona jest na nadbudowie na tzw. kurzej stopce i nie jest opuszczana. Wejście do niej znajduje się z rufy. Pomieszczenia socjalne załogi różnią się od pchaczy gdańskich i zawierają dwa pomieszczenia dyżurne, dużą kuchnię z jadalnią, sanitariaty i umywalnie z natryskiem. Światło dzienne zapewniają duże okna typu kolejowego zarówno w nadbudowie i sterówce.
[b]III. SIŁOWNIA[/b]
Umiejscowiona jest pod pokładem głównym pomiędzy 7 a 29 wręgiem. Wejście do niej znajduje się z pokładu głównego. Jako napęd główny zastosowano dwa silniki wysokoprężne czterosuwowe typu 09H12A, 6 cylindrowe produkcji Zakładów Mechanicznych im. M. Nowotki w Warszawie. Moc jednego silnika wynosi 380 KM przy 1600 obrotach na minutę. Sprzęgła redukcyjne typu Renk Sw Vg 25 o przełożeniu 5:1. Dwie śruby napędowe typu Ka 4.55 o średnicy 1,54 m znajdują się w obrotowych dyszach Korta typu 19A Wageningen. Pchacze wyposażono w dwa zespoły prądotwórcze tpu X324 ME-EL o mocy znamionowej 48 kW każdy i napięciu od 380 do 400 V. Odprowadzenie spalin odbywa się poprzez rury wydechowe umiejscowione na rufie pchacza powyżej linii wodnej.
[b]IV. WYPOSAŻENIE[/b]
[u]a. kotwiczno-cumownicze[/u]
1 kotwica Halla na rufie o wadze 500 kG
1 kabestan kotwiczno-cumowniczy typ KBK2/3,5 Z na łańcuch średnicy 25,5 cm na silnik elektryczny 3 x 380 V .
1 łańcuch kotwiczny o średnicy 25,5 cm o długości 40, 0 m.
1 stoper szczękowy P 25,5
[u]b. spinające[/u]
2 windy spinające typu OHJ prawa i lewa
2 amortyzatory 10 t.
2 liny spinające 6 x 37+R P24 II OC S160 o długości 35 mb.
[u]c. cumownicze[/u]
pachoły proste spawane typ 245 po 2 na dziobie i rufie
bębny linowe 20/185 – 2 sztuki.
[u]d. sygnałowo-radiowe[/u]
1 maszt sygnalizacyjny składany na pchaczach gdańskich.
1 maszt sygnalizacyjny stały na pchaczach szczecińskich.
komplet świateł nawigacyjnych wymaganych przepisami.
znaki dzienne sygnałowe. [kule, romb]
6 sztuk rakiet sygnałowych czerwonych.
2 reflektory na pchaczach gdańskich i jeden na pchaczach szczecińskich.
radiotelefon
radar
GPS
[u]e. ratunkowe[/u]
koła ratunkowe
pasy ratunkowe
tratwa ratunkowa pneumatyczna 10 osobowa.
łódź robocza towarzysząca. [ na niektórych jednostkach zdemontowana]
f[u]. holownicze[/u]
1 hak holowniczy [nie posiada go pchacz "Nosorożec G-02"]