Tak wygladał wtedy start do parady parowców:


Zbudowany w roku 1910 wielki bocznokołowiec „La Suisse”, spowodował istny najazd turystów na Jezioro Genewskie. Dalszy rozwój parowej flotylli stał się nieodzowny. Na generalnym zgromadzeniu CGN, które odbyło się 31 maja 1912, postanowiono zamówić dwa bliźniacze, nieco mniejsze bocznokołowce. Zaplanowano dla nich nazwy „Valais” i „Savoie” ( tak nazywają się dwie francuskie prowincje leżące na południowym brzegu Jeziora). Zamówienie tradycyjnie ulokowano w zakładach braci Sulzer w Wintertuhr. „Valais” wszedł do służby we wrześniu 1913, a „Savoie” w rok później.
Obydwa parowce należały do niesamowitej serii dziewięciu dwupokładowych bocznokołowców wyposażonych w nowoczesne maszyny parowe na parę przegrzaną. Powstały w ciągu niecałych 16 lat. Zapoczątkowała je „Lausanne” w roku 1900, a zakończył „Simplon” w 1915 roku.

"Lausanne": https://www.zegluga-rzeczna.pl/galler...wskie-1960
"Simplon": https://www.zegluga-rzeczna.pl/galler...skie-vevey

Budowę „Savoie” rozpoczęto w sierpniu 1913. Wodowanie nastąpiło 7 stycznia 1914. Próby zdawcze na Jeziorze Genewskim wypadły znakomicie, ku obopulnemu zadowoleniu stoczni i armatora. Rejs dziewiczy „Savoie” odbył się 23 maja 1914, po czym statek bez zwłoki wszedł do eksploatacji.

Wyflagowany „Savoie” podczas rejsu dziewiczego. Foto CGN:


Całą naprzód ok. 1925. Foto CGN:


W roku 1928 namiot słoneczny nad pokładem górnym zastąpiony został stałym dachem z aluminium. Na poniższej kolorowanej widokówce „Savoie” z nowym dachem w Genewie:


„Savoie” napędzana jest dwucylindrową, ukośnie leżącą maszyną parową podwójnego rozprężania na parę przegrzaną, wyprodukoawną przez Sulzera. Jej moc wynosi 730 KMi, chociaż na przeciążeniu wyciąga nawet 900 KMi. Pierwsza para dwupłomienicowych kotłów powstała również u Sulzera. Dostarczały pary o ciśnieniu 10,5 atmosfer. Zużywały średnio 20,8 kg węgla/km. Obydwa ośmiołopatkowe koła napędowe mają średnicę 3,40 m. Wymiary łopatek: 770 x 2500 mm.

Dane techniczne bocznokołowca z chwilą wejścia do eksploatacji:

długość całk.............................................................................................................................68,00 m
szerokość..........................................................................................................................7,20/14,30 m
wysokość boczna........................................................................................................................2,70 m
zanurzenie pusto/zał...........................................................................................................1,40/1,66 m
wyporność pusto..........................................................................................................................324 t
napęd...............................................................................................................maszyna parowa Sulzer
moc.........................................................................................................................................730 KMi
skok tłoków............................................................................................................................1300 mm
średnice cylindrów..........................................................................................................720/1070 mm
średnia prędkość na próbach................................................................................................27,5 km/h
pasażerów......................................................................................................................................1100
załoga........................................................................................................................12, późn. 10 osób

Co robił „Savoie” podczas perwszej i drugiej wojny światowei – trudno powiedzieć. Nic na ten temat nie znalazłem. W każdym bądź razie lata międzywojenne spędził pracowicie, wożąc pasażerów po Jeziorze Genewskim. W roku 1954 przeszedł generalny remont. Stan techniczny statku, a przede wszystkim kotłów był na tyle zadawalający, że w 1959 zdecydowano się na przestawienie ich na paliwo płynne. Mimo to w czasie rutynowej wymiany orurowania zimą 1962/63, okazało się że kotły są jednak zużyte... Statek na parę lat odstawiono w krzaki.

Gwałtowny sztorm z 17 na 18 kwietnia 1962, poważnie uszkodił statek w porcie w Ouchy. Koniecznie potrzebna była większa naprawa, którą przeprowadzono w Ateliers de Constructions Mecaniques w Vevey.
„Savoie” w roku 1962, krótko przed wycofaniem z eksploatacji i gruntowną modernizacją. Foto CGN:


Przez jakiś czas wisiało nad „Savoie” widmo przebudowy na napęd diesel - elektryczny, podobnie jak uprzednio na „Montreux” i „Vevey”. Wielką ulgą dla wszystkich była decyzja CGN pozostawienia napędu parowego.
Szeroki remont połączony z wymianą kotłów, rozpoczęto dopiero wiosną 1966 i trwał półtora roku. Była to pierwsza wielka przebudowa parowca CGN, zakończona w roku 1967.
Przede wszystkim ilość szotów zwiększono z czterech do pięciu. „Savoie” dostał nowe kotły produkcji zakładów Wehrle – Werken z Emmendingen w Schwarzwaldzie. Były to jednopłomienicowe kotły parowe z automatycznymi palnikami i urządzeniami do zmiękczania wody. Produkukowały parę o ciśnieniu 10,5 atmosfer i zużywały 20,46 kg paliwa cieżkiego na godzinę. Położono nową instalację elektryczną 220 V, zasilaną przez nowe agregaty z silnikami parowymi firmy Spilling. Zamontowano elektrohydrauliczne urządzenie sterowe. Kompletny remont wszystkich nadbudówek, nowa sterówka, nowe pokłady i relingi. Na nowo urządzono salon pierwszej klasy z barem i kuchnią na rufie. W wyniku tych zabiegów, nieznacznej zmianie uległa sylwetka statku. Wyporność pusto wzrosła do 367 ton, a zanurzenie na 1,54/1,80 m. Dopuszczalną liczbę pasażerów ustalono na 1000, a załogę zredukowano do 7 osób.

Krótko po gruntownej modernizacji. „Savoie” opuścił właśnie St. Gingolph (na granicy szwajcarsko - francuskiej). Foto R. Gottschall:


Lubiana, elegancka „Savoie” wchodzi do Ouchy (Lozanna) w rejsie z Genewy 10 lipca 1976. Foto C. Richard:


Prawie czterdzieści lat później, „Savoie” poddany został znowu szerokiemu remontowi. Kapitalny remont trwał 18 miesięcy. Rozpoczął się w październiku 2004 i trwał do końca maja 2006. Statkowi przywrócono oryginalną sylwetkę z roku 1914. Około 50 % nadbudówek i wyposażenia wnętrz, zostało zastąpione przez nowe lub odrestaurowane.

„Savoie” w suchym doku stoczni remontowej w Ouchy, podczas kapitalnego remontu 2004 – 2006. Widać jak statek kompletnie rozebrano. Foto ABVL:


Historyczny salon pierwszej klasy przywrócono do stanu początkowego. Kuchnię przeniesiono na pokład dolny. Oryginalna maszyna parowa została oczywiście zachowana, za to obydwa kotły parowe z roku 1966 zastąpiono jednym – bardzo nowoczesnym. W ten sposób „Savoie” jest w tej chwili najoszczędniejszym parowcem całej flotylli CGN. Ilość pasażerów zredukowano do 600 (690?).

Montaż nowego kotła parowego. Foto ABVL:


Warto nadmienić, że „Savoie” jest również pierwszym bocznokołowcem, który otrzymał wtedy dziobowy ster strumieniowy. Znacznie poprawiła się manewrowość i co się z tym wiąże bezpieczeństwo statku. Od tego momentu, podczas każdego większego remontu instalowane są stery strumieniowe na pozostałych bocznokołowcach CGN.

W imponującej jesiennej scenerii w drodze do Yvoire. Foto H. Amstad:


Na przystani w Yvoire, 01.07.2015. Foto NAC:


Starannie odlany, oryginalny dzwon okrętowy. Foto NHM-com:


W restauracji na pokładzie górnym może zasiąść za stołami 88 gości. Foto CGN:


Wystrój salonu pierwszej klasy uchodzi za najpiękniejszy wśród bocznokołowców Belle Epoque. Ma w nim miejsce 62 pasażerów. Foto CGN:


Przepiękne, oryginalne intarsje zdobiące szoty salonu wykonane zostały przed ponad stu laty. Foto Hurni Christoph:


Co prawda za najelegantszy bocznokołowiec na Jeziorze Genewskim uchodzi flagowa „La Suisse”, ale nieco mniejsza „Savoie” w niczym mu nie ustępuje. Piękny statek!!
Te dwa zdjęcia wykonał niezmordowany Hurni Christoph, który dokumentuje całą szwajcarską żeglugę jeziorową.
„Savoie” od półrufy...


… i od półdziobu:


Widok na szyb maszynowy „Savoie”. Foto Blog von Bea & This:


I jeszcze potężna korba maszyny parowej „Savoie”. Foto Hurni Christoph:


Czy nie piękne ujęcie śródokręcia bocznokołowca? Foto Hurni Christoph:


Parowiec od chwili kapitalnego remontu zatrudniony jest prawie wyłącznie na tzw. „Petit Lac”, czyli w zachodniej, fiordopodobnie zwężonej części Jeziora, między Genewą, Nyon i Yvoire.


„Savoie” to prawdziwy klejnot Jeziora Genewskiego. Foto Alexandra Klauser:

Mój dobry kolega Bohdan Huras jako zapalony marynista, będąc latem tego roku w Genewie nie omieszkał zrobić sobie wycieczki po Jeziorze Genewskim zabytkowym bocznokołowcem. Przypadkowo trafił na „Savoie”, co zaowocowało serią pięknych zdjęć którymi uzupełniam powyższy tekst.

Tutaj „Savoie” przed genewskim Grand Hotel:


Dziobowy pokład bocznokołowca z widokiem na rotundę:


A tutaj widok na sterówkę i małą rotundę na pkładzie górnym:


Wnętrza „Savoie”. Zejściówka z pokładu górnego na pokład główny:


W hali wejściowej na pokładzie głównym zmagazynowano liny. Pod telewizorem!


Widok poprzez pentrę na dziobową rotundę:


Sylwetkowe ujęcie parowca. W tle Genewa:


„Savoie” odbija od nabrzeża:


Nie odmówię sobie jeszcze jednego zdjęcia „Savoie” od rufy. Tym razem na tle Genewy:

Panie Mirku to jest piękne wręcz WSPANIAŁE !!!. Nic dodać nic ująć. Po prostu nie można oderwać oczu. Od 08.09. bęndę w Annecy ( Chaparon ), więc nie odpuszczę Jeziora Genewskiego no i coś pływającego złapię.

Czy nad Jeziorem Lemańskim, oprócz bazy w Ouchy jest jeszcze coś w innych miejscowościach?

No więc Panie Adamie, Ouchy i Vevey już Pan poznał. Koniecznie trzeba jeszcze zobaczyć Genewę, a także Montreux i Lozannę. Nyon wart jest odwiedzenia z uwagi na Muzeum Jeziora Genewskiego. Na francuskim brzegu polecam Yvoire.